قرص پاراستامول Paracetamol نوعی ضددرد و ضدالتهاب است و نام دیگر قرص استامینوفن Acetaminophen است که باعث کاهش تب می شود و اگر به صورت درست مصرف شود عوارض جانبی خاصی ندارد.
استامینوفن یکی از داروهای قدیمی و بسیار پرکاربرد است و هنگام سرماخوردگی و بروز تب بیشتر مصرف می شود. این دارو در بیشتر خانه ها هم پیدا می شود. قرص پاراستامول هم نام دیگر این دارو می باشد که در ادامه این مطلب از تک پزشک در مورد عوارض و موارد مصرف این دارو می خوانید.
قرص پاراستامول
پاراستامول (Paracetamol) که با نام دیگر استامینوفن (Acetaminophen) نیز شناخته میشود، از داروهای ضد درد و ضد التهاب است که به منظور رفع بدن درد و کاهش تب در کودکان و بزرگسالان، استفاده میشود.
این دارو برای نخستین بار در آغاز قرن ۱۹ میلادی شناخته شد، اما در دهه ۵۰ میلادی به عنوان داروی ضد درد در حد وسیعی مورد استفاده قرار گرفت. این دارو در پیشگیری از حملات قلبی و سکته مغزی نیز کاربرد دارد، زیرا به عنوان یک عامل رقیقکننده خون، عمل میکند.
مصرف قرص پاراستامول عوارض کمتری را نسبت به قرص آسپرین و سایر داروهای ضد درد دارد، تا جاییکه افراد مبتلا به خونریزی و زخم معده نیز بدون نگرانی از بروز مشکلات گوارشی، میتوانند از آن استفاده کنند.
این دارو به شکلهای قرص، آمپول، شیاف، کپسول، قطره، شربت و سوسپانسیون موجود است. آمپول پاراستامول محتوی یک گرم پاراستامول در ۶/۷ میلیلیتر محلول تزریقی است که در مواردی مثل کاهش درد بعد از عمل جراحی، به کار میرود.
هر آمپول پاراستامول قبل از تزریق حتما باید با ۱۰۰ میلی لیتر از محلول سدیم کلراید ۰/۹٪ تزریقی مخلوط و سپس به صورت وریدی تزریق شود. بین هر دو تزریق نیز باید چهار ساعت فاصله زمانی باشد.
همچنین بخوانید: داروی ایندومتاسین چیست؟
موارد مصرف قرص پاراستامول
این دارو همانگونه که گفته شد برای مصارف ضددردی و ضد التهابی کاربرد دارد اما در ادامه تمامی موارد استفاده ی آن را خواهید خواند:
تسکین سردرد و سرماخوردگی:
سردردهایی که به دنبال بیماریهایی مثل سرماخوردگی بروز میکنند، خفیف هستند و معمولا با مصرف این دارو برطرف میشوند. قرص پاراستامول در کاهش بدن درد و دندان درد نیز، موثر است.
کاهش تب در کودکان:
پاراستامول از نظر دارویی همانند آسپرین است و روی هیپوتالاموس (بخشی از مغز که وظیفه تنظیم دمای بدن را دارد) تأثیر میگذارد و باعث کاهش درجه حرارت بدن در کودکان میشود.
از آنجاییکه داروی استامینوفن طعم خوبی ندارد، اطفال از خوردن آن اجتناب میکنند به همین دلیل برای کودکان معمولا از شربت استفاده میشود.
نکات مهم برای استفاده دارو در کودکان
- چنانچه کودکی دچار تب شود و علائم آنفولانزا یا آبله مرغان، در او وجود داشته باشد، نباید بدون مشورت پزشک، از این دارو استفاده کند.
- مصرف داروی پاراستامول بیش از پنج نوبت در روز برای کودکان، توصیه نمیشود.
- از مصرف این دارو برای کودکان زیر سه سال بدون نظر پزشک، خودداری کنید.
- این دارو نباید برای کودکان بیشتر از چهار نوبت در طول ۲۴ ساعت، استفاده شود.
پانادول در بارداری:
اگرچه مصرف قرص پاراستامول برای زنان باردار بیخطر است، اما باز هم یک داروی شیمیایی است و نباید بدون مشورت با پزشک و به صورت بیرویه مصرف شود.
نکات مهم
- مصرف این دارو در دوران شیردهی با نظر پزشک بلامانع است.
مقدار و نحوه مصرف
مقدار مناسب این دارو برای هر فرد، باید توسط پزشک تعیین شود. به طور معمول مقدار ۵۰۰ میلیگرم تا یک گرم از دارو در هر نوبت مصرف شود.ضمنا این مقدار میتواند تا میزان چهار گرم در روز نیز افزایش یابد.
برای استفاده از آمپول پاراستامول در بزرگسالان با وزن بالای ۵۰ کیلوگرم میزان یک گرم پاراستامول چهار نوبت در روز استفاده میشود. هر آمپول باید در ۱۰۰ میلیلیتر از محلول نرمال سالین تزریقی مخلوط گردد.
مقدار مصرف قرص یا شربت پاراستامول در کودکان با سنین مختلف، متفاوت بوده و به شرح زیر است:
- کودکان۳ ماهه الی یک ساله: مقدار ۶۰ الی ۱۲۰ میلیگرم در هر نوبت
- کودکان یک الی ۵ ساله: مقدار ۱۲۰ تا ۲۵۰ میلیگرم در هر نوبت
- کودکان ۶ الی ۱۲ سال: مقدار ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلیگرم در هر نوبت
نامهای دیگر، موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی
نامهای دیگر | آلودون، کالپول، هدکس، پانادول |
موارد مصرف | تسکین درد و کاهش تب |
عوارض | آسیب به کبد و کلیه (در صورت مصرف بیش از حد) |
تداخل دارویی | پروبنسید، سالیسیلامید، کلستیرامین، کلوپرامید و الکل |
نکات قابل توجه در ارتباط با مصرف قرص پاراستامول
-
- در صورتی که تب بیمار بالا تر از ۴۰ درجه سانتیگراد باشد یا با علائمی مانند اسهال، استفراغ، گلو درد،حساسیت پوستی شدید و سردردشدید همراه باشد، مراجعه به پزشک، الزامی است.
- در صورتیکه از داروی پاراستامول یا استامینوفن استفاده میکنید، پیش از انجام آزمایش خون، ادرار و سایر موارد، پزشک یا مسئول آزمایشگاه را از مصرف آن، مطلع سازید.
- اگر این دارو را برای رفع درد با تجویز پزشک مصرف میکنید، مصرف را ادامه دهید، اما چنانچه فقط برای تسکین درد موضعی از آن استفاده میکنید، میتوانید به محض تسکین یافتن درد، مصرف آن را قطع نمایید.
- پاراستامول یا استامینوفن نباید بیش از مقدار توصیه شده، مصرف شود. چرا که مصرف بیش از اندازه این داروها در کودکان و بزرگسالان منجر به عوارض کبدی میشود.
- بهتر است این دارو و سایر مسکنها همراه با غذا مصرف شوند تا آثار مخرب کمتری به دستگاه گوارش وارد کنند.
- مصرف داروی پاراستامول برای بیماران دیابتی، احتمال مثبت شدن کاذب تست قند خون را در پی دارد.
- چنانچه مبتلا به بیماریهای کبدی یا هپاتیت ویروسی هستید، این دارو را با احتیاط و زیر نظر پزشک، استفاده کنید.
- از مصرف سالیسیلاتها یا سایر ضد التهابهای غیراستروئیدی همراه با استامینوفن یا پاراستامول بیش از چند روز، باید خودداری شود.
- در صورت هرگونه حساسیت دارویی یا غذایی، پزشک را مطلع نمایید.
- این دارو نباید بیشتر از ۴۸ ساعت مصرف شود، مگر آنکه پزشک تجویز کرده باشد.
- در صورتی که از الکل و یا فرآوردههای الکلی استفاده میکنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- اثر این دارو بعد از مصرف تا ۶ ساعت باقی میماند.
- چنانچه بعد از مصرف طولانی مدت دچار ناراحتیهای مربوط به کبد و کلیه شدید، حتما پزشک را مطلع کنید.
- مصرف قرص پاراستامول، اعتیادآور نیست.