از کجا بفهمم بیماری مقاربتی دارم ؟ عفونت‌های مقاربتی یا بیماری‌های منتقله از راه جنسی به گروهی از عفونت‌هایی گفته می‌شود که از طریق رابطه جنسی پرخطر و محافظت نشده منتقل می‌شوند. این بیماری‌ها می‌توانند توسط ویروس‌ها، باکتری‌ها یا انگل‌ها ایجاد شوند. در این مقاله به بررسی انواع بیماری‌های شایع جنسی و علائم کلیدی آن‌ها می‌پردازیم.
به چه عفونت‌هایی مقاربتی گفته می‌شود؟
عفونت‌های مقاربتی یا STI عفونت‌هایی هستند که احتمال انتقال آن‌ها از هر نوع فعالیت جنسی شامل رابطه دهانی، مقعدی یا واژنی وجود دارد. اگر عفونت‌های جنسی در بدن پیشروی کنند تبدیل به بیماری‌های مقاربتی یا STDs می‌شوند. شایع‌ترین علائم بیماری‌های مقاربتی شامل زائده‌های گوشتی، سوزش، خارش یا ترشح در ناحیه تناسلی است. البته بعضی از بیماری‌های مقاربتی فاقد علامت هستند اما همچنان توانایی سرایت به دیگران را دارند.
عفونت‌های مقاربتی بسیار مسری هستند به طوری‌که افراد فعال از نظر جنسی به احتمال زیاد حداقل به یک نوع عفونت STI آلوده هستند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند در صورتی که رابطه پرخطر جنسی را تجربه کرده‌اید، آزمایشات بیماری‌های مقاربتی را حتما به طور منظم انجام دهید چراکه عفونت‌های مقاربتی (STI) چالش‌های جدی هستند که نیاز به درمان دارند. برخی از آن‌ها مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) و یا ویروس HPV اگر به مراحل پیشرفته برسند، می‌توانند تهدید کننده زندگی باشند.
انواع عفونت مقاربتی (STI)
عفونت مقاربتی به آلودگی اولیه با میکروب‌های منتقله از راه جنسی گفته می‌شود. اگر این عفونت‌ها در مراحل اولیه تشخیص داده نشوند وارد مرحله بیماری‌زایی خواهند شد و در نهایت تبدیل به بیماری‌های مقاربتی (STD) می‌شوند. شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی به شرح زیر است:
- کلامیدیا
- هرپس تناسلی
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- زگیل تناسلی
- سوزاک
- ویروس HIV/AIDS
- سیفلیس
- تریکومونیازیس
عفونت‌های مقاربتی چقدر شایع است؟
طبق سازمان جهانی بهداشت، سالانه 374 میلیون عفونت مقاربتی در سراسر جهان ثبت می‌شود. تنها در ایالات متحده آمریکا سالانه بیش از 25 میلیون عفونت مقاربتی رخ می‌دهد به طوری‌که طبق گزارش CDC، تقریباً 2.5 میلیون مورد کلامیدیا، سوزاک و سیفلیس در ایالات متحده در سال 2021 وجود داشته است که این آمار افزایشی می‌تواند برای ایران نیز صدق کند. حدود نیمی از موارد ابتلا نوجوانان و جوانان 15 تا 24 ساله هستند.
علائم موضعی عفونت‌های مقاربتی چیست؟
علائم عفونت‌های مقاربتی بر حسب نوع عامل بیماری‌زا متفاوت است. این نوع علائم ممکن است موضعی بوده و تنها اطراف ناحیه تناسلی دیده شوند و یا عمومی بوده و کل بدن را تحت تاثیر قرار دهند. در بعضی موارد هم هیچ‌گونه علائمی بروز نمی‌کند اما فرد همچنان آلوده بوده و پتانسیل انتقال عفونت به دیگران را دارد. علائم موضعی عفونت‌های جنسی که در اطراف ناحیه تناسلی ظاهر می‌شوند، شامل موارد زیر است:
- برجستگی، زخم یا زگیل روی آلت تناسلی، واژن، مقعد یا دهان
- تورم یا خارش شدید در نزدیکی آلت تناسلی یا واژن
- ترشح از واژن و آلت تناسلی
- ترشحات واژن با بوی بدی که رنگ آن متفاوت از حالت طبیعی است
- خونریزی واژینال و سوزش تناسلی
- احساس درد در حین رابطه جنسی
- دردناک شدن ادرار
علائم عمومی عفونت‌های مقاربتی چگونه است؟
علاوه‌بر نشانه‌های موضعی که در پیرامون ناحیه تناسلی قبل مشاهده هستند، یکسری علائم نیز به صورت عمومی بوده یعنی کل بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند. علائم عمومی شامل موارد زیر است:
- بثورات پوستی
- کاهش وزن
- اسهال
- تعریق شبانه
- درد، تب و لرز
- زردی (زردی پوست و سفیدی چشم)
دلیل عفونت‌های مقاربتی چیست؟
عفونت‌های مقاربتی زمانی ایجاد می‌شوند که باکتری‌ها، ویروس‌ها یا انگل‌های مختلف جنسی بدن را آلوده کنند. این میکروارگانیسم‌ها غالبا از طریق مایعات بدن مانند خون، ادرار، مایع منی، بزاق و غشای مخاط در طول رابطه جنسی از جمله رابطه واژینال، دهانی و مقعدی منتقل می‌شوند.
آیا عفونت‌های مقاربتی مسری هستند؟
عفونت های مقاربتی مسری هستند و از فردی به فرد دیگر در حین رابطه جنسی از طریق مایعات بدن یا از راه تماس پوست به پوست و لمس قسمت عفونی فرد آلوده منتقل می‌شود. برخی از بیماری‌های مقاربتی مانند سیفلیس در حین تولد به نوزاد نیز سرایت می‌کنند. اگر فکر می‌کنید به بیماری مقاربتی مبتلا شده‌اید مهم است که برای تشخیص قطعی آن از طریق انجام آزمایش اقدام کنید. یکی از راه‌های آسان و مطمئن برای انجام آزمایشات مقاربتی استفاده از خدمات آزمایش در منزل است.
چه عواملی خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را افزایش می‌دهند؟
اگر از نظر جنسی فعال هستید به احتمال زیاد حداقل در معرض خطر ابتلا به یک عفونت مقاربتی قرار گرفته‌اید. همچنین، در صورت استفاده از سوزن‌های آلوده در موارد زیر احتمال ابتلا به STI وجود دارد:
- خالکوبی‌های غیربهداشتی
- پیرسینگ آلوده
- معتادان تزریقی در صورت استفاده از سرنگ‌های اشتراکی
بیماری‌های مقاربتی ویروسی
تعداد از بیماری‌های مقاربتی ناشی از عفونت‌های ویروسی هستند که شایع‌ترین آن‌ها به صورت زیر است:
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) نام یک گروه از ویروس‌ها است که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شوند. بیشتر سویه‌های این ویروس علائمی ایجاد نمی‌کنند اما برخی از آن‌ها می‌توانند باعث زگیل تناسلی یا سرطان شوند. گاهی اوقات این ویروس‌ها باعث ایجاد برجستگی‌هایی در اطراف واژن، آلت تناسلی یا مقعد می‌شوند (زگیل تناسلی). راهای انتقال HPV به صورت زیر است:
- هرگونه لمس پوستی در ناحیه تناسلی
- رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی
- به اشتراک گذاری وسایل جنسی مانند ویبراتور
در برخی افراد، برخی از انواع HPV مانند سویه‌های 16 و 18 باعث بروز عوارض زیر می‌شوند:
- سرطان دهانه رحم
- سرطان مقعد
- سرطان آلت تناسلی
- بعضی از سرطان‌های سر و گردن
زگیل تناسلی ناشی از ویروس HPV: زگیل تناسلی توده‌های کوچک و سفتی هستند که در اطراف واژن، آلت تناسلی یا مقعد ظاهر می‌شوند. علائم زگیل تناسلی ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد تا پس از رابطه جنسی ظاهر شوند. زگیل تناسلی دارای خصوصیات ظاهری زیر است:
- به تنهایی یا حالت تجمعی ظاهر می‌شوند (شبیه گل کلم)
- توده معمولا سفت است
- توده معمولا قرمز، همرنگ پوست یا تیره‌تر از پوست اطراف است
زگیل‌های تناسلی غالبا علائمی ایجاد نمی‌کنند اما گاهی اوقات ممکن است با درد، خارش یا خونریزی همراه شوند. علاوه‌بر این، درد در حین رابطه جنسی و تخلیه ادرار نیز احساس می‌شود.
ویروس HIV: ویروس اچ آی وی عامل بیماری ایدز است و افراد مبتلا به این ویروس معمولا تا سال‌ها بدون هیچ‌گونه علامتی به زندگی خود ادامه می‌دهند. با این حال، در ابتدای عفونت ممکن است علائم زیر به صورت گذرا ظاهر شوند:
- تب
- خستگی شدید
- کم شدن وزن
- آفت و زخم‌های دهانی
- تورم گره‌های لنفاوی
پس از گذر چند سال و ضعیف شدن تدریجی سیستم ایمنی، فرد آلوده به HIV وارد مرحله بیماری یعنی فاز ایدز می‌شود. در این مرحله علائم مختلفی مانند علائم پوستی، گوارشی و عصبی پدیدار می‌شوند.
هرپس تناسلی: ویروس هرپس شامل دو نوع HSV-1 (عامل زخم‌های دهانی) و HSV-2 (عامل زخم‌های تناسلی) است. علائم هرپس شامل موارد زیر است:
- زخم‌های دردناک در دهان، لب‌ها یا ناحیه تناسلی
- خارش یا درد در ناحیه تناسلی
- تورم در گره‌های لنفاوی
بیماری‌های مقاربتی باکتریایی
تعداد از بیماری‌های مقاربتی ناشی از عفونت‌های باکتریایی هستند که شایع‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:
کلامیدیا: اکثر افرادی که به کلامیدیا آلوده هستند علامت خاصی ندارند اما در صورت بروز، علائم معمولاً بین 1 تا 3 هفته پس از رابطه جنسی با فرد آلوده ظاهر خواهند شد. البته علائم ممکن است پس از چند روز ناپدید شوند که در این صورت نیز فرد آلوده همچنان می‌تواند عفونت را در حین رابطه جنسی به دیگران منتقل کند. حداقل 70 درصد از زنان مبتلا به کلامیدیا هیچ علامتی ندارند. شایع‌ترین علائم کلامیدیا در زنان به صورت زیر بروز می‌کند:
- درد هنگام تخلیه ادرار
- ترشحات غیرطبیعی واژن
- درد شکم یا لگن
- درد هنگام رابطه جنسی
- خونریزی بعد از رابطه جنسی
- خونریزی بین قاعدگی
اگر کلامیدیا درمان نشود، می‌تواند به رحم سرایت کرده و باعث ایجاد یک بیماری جدی به نام بیماری التهابی لگن (PID) شود. این عارضه یکی از دلایل اصلی حاملگی خارج رحمی و ناباروری در زنان است.
علائم کلامیدیا در مردان
حداقل نیمی از مردان مبتلا به کلامیدیا هیچ علامتی بروز نمی‌دهند. اگر علائمی دیده شود به صورت زیر خواهد بود :
- درد، سوزش و خارش هنگام تخلیه ادرار
- ترشحات آبکی سفید و گاهی تیره از نوک آلت تناسلی
- درد بیضه
در صورت عدم درمان، کلامیدیا منجر به تورم در بیضه‌ها می‌شود. این عارضه می‌تواند بر باروری مردان تأثیر مخرب بگذارد.
سوزاک: سوزاک توسط باکتری نایسریا گونوره یا گنوکوک ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها عمدتاً در ترشحات تناسلی و مایع واژن یافت می‌شوند. این باکتری می‌تواند دهانه رحم، مجرای خروجی ادرار، رکتوم و به‌ندرت گلو و چشم‌ها را نیز آلوده کند. سوزاک از آن دسته عفونت‌هایی است که می‌تواند در حین زایمان به جنین منتقل گردد. بنابراین، زنان باردار لازم است که قبل از زایمان آزمایش سوزاک را انجام دهند چراکه انتقال سوزاک به نوزاد می‌تواند باعث نابینایی دائمی شود. سوزاک با در آغوش گرفتن افراد، شنا در استخر، توالت آلوده یا حمام مشترک منتقل نمی‌شود زیرا این باکتری قادر نیست به مدت طولانی در خارج از بدن انسان زنده بماند. علائم شایع سوزاک عبارتند از:
- رشح غلیظ سبز یا زرد از واژن یا آلت تناسلی
- درد هنگام تخلیه ادرار و خونریزی بین قاعدگی
سیفلیس: سیفلیس یک عفونت مقاربتی (STI) است که در صورت عدم درمان باعث مشکلات جدی و تهدید کننده زندگی شود. علائم سیفلیس اغلب خفیف بوده و به سختی قابل تشخیص است. علائم سیفلیس عبارتند از:
- زخم‌های کوچک و معمولاً بدون درد روی آلت تناسلی، واژن یا اطراف مقعد
- زخم در نواحی دیگر از جمله دهان یا روی لب‌ها، دست‌ها یا پایین تنه
- زگیل‌های سفید یا خاکستری که بیشتر روی آلت تناسلی، واژن یا اطراف مقعد دیده می‌شوند
- بثورات پوستی در کف دست‌ها و کف پاها که گاهی اوقات می‌تواند در تمام بدن پخش شوند
- لکه‌های سفید در دهان
- علائم شبیه آنفولانزا، مانند تب، سردرد و خستگی
- تورم غدد لنفاوی
- ریزش موی سکه‌ای در ناحیه ریش و ابرو
گاهی ممکن است علائم سیفلیس 3 هفته پس از آلوده شدن ظاهر شوند.
بیماری‌های مقاربتی انگلی
تریکومونیازیس: تریکومونیازیس یک عفونت مقاربتی (STI) است که توسط انگلی به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد می‌شود. علائم تریکومونیازیس معمولاً در عرض یک ماه پس از آلوده شدن بروز می‌کند اما بیش از نیمی از افراد مبتلا هیچ علامتی ندارند (ناقلین بدون علامت). علائم تریکومونیازیس در زنان به صورت زیر است:
- ترشحات غیرطبیعی واژن که ممکن است غلیظ و کف آلود به رنگ زرد مایل به سبز باشد.
- ترشح بیش از حد واژن که ممکن است بویی مشابه ماهی داشته باشند.
- درد، تورم و خارش در اطراف واژن که گاهی کشاله ران را نیز درگیر می‌کند.
- درد و ناراحتی زمان دفع ادرار یا رابطه جنسی احساس می‌شود.
علائم تریکومونیازیس در مردان:
- درد هنگام تخلیه ادرار یا انزال
- تکرر ادرار
- ترشحات رقیق و سفید از آلت تناسلی
- درد، تورم و قرمزی در اطراف آلت تناسلی و ختنه گاه
چرا آزمایشات تشخیصی برای پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی مهم هستند؟
به دلایل زیر انجام آزمایشات تشخیصی برای پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی اهمیت بسیاری دارند:
تشخیص زودهنگام بیماری‌ها: آزمایشات تشخیصی می‌توانند به شناسایی زودهنگام بیماری‌های مقاربتی کمک کنند. بسیاری از عفونت‌های جنسی در مراحل اولیه علائمی ندارند اما می‌توانند با پیشروی در بدن عوارض جدی ایجاد کنند. با استفاده از آزمایشات مقاربتی می‌توان عفونت‌های جنسی را در همان مراحل اولیه تشخیص داد. تشخیص زودهنگام بیماری‌های مقاربتی می‌تواند امکان درمان سریع‌تر و مؤثرتر را فراهم کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
پیشگیری از انتقال بیماری به شریک جنسی: با انجام آزمایشات تشخیصی می‌توان به آلودگی میکروبی خود پی برد و اقدامات لازم را برای درمان و پیشگیری از انتقال آن به شریک جنسی انجام داد.
انجام آزمایش بیماری‌های مقاربتی در منزل
به منظور انجام آسان‌تر و مطمئن‌تر آزمایش‌های مقاربتی، مجموعه هومکا با کمک کادر متخصص و مجرب خود خدمات آزمایش در منزل را با توجه به دستورالعمل‌های بهداشتی روز دنیا ارائه می‌دهد. خدمات آزمایش در منزل هومکا با هدف تسریع و تسهیل آزمایش بیماری‌های مقاربتی و با توجه به نیاز شما در دسترس قرار گرفته است. گام اول جهت بهره‌مندی از خدمات آزمایش در منزل و کسب آگاهی از هزینه آزمایش بیماری های مقاربتی، مراجعه به وبسایت هومکا به آدرس www.homeca.ir و یا تماس با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ است. در وبسایت هومکا این امکان فراهم است که آزمایشات مقاربتی را متناسب با نیاز خود انتخاب کنید. در ادامه، با تکمیل فرم اطلاعات تماس، کارشناسان هومکا در اسرع وقت با شما تماس می‌گیرند و در وقت تعیین شده نیروی متخصص جهت نمونه‌گیری به منزل شما اعزام می‌شود.