همانطور که می دانیم امروزه اختلالات یادگیری در جوامع بشری بسیار شایع است و نوروفیدبک یکی از روش های نسبتا جدید برای درمان این اختلال می باشد. این مقاله به بررسی کامل این معضل فردی و اجتماعی می پردازد.
اختلال یادگیری یا ناتوانی یادگیری چیست؟
اختلالات یادگیری یا به عبارتی ناتوانی یادگیری،اختلال در یک یا چند فرایند روان شناختی بنیادی است که فهم یا کاربرد زبان نوشتاری یا گفتاری را درگیر می سازد و می تواند به شکل ناتوانی کامل در گوش کردن،فکر کردن،صحبت کردن،خواندن،نوشتن،هجی کردن یا انجام محاسبات ریاضی نمایان شود.
این مشکلات می توانند بصورت مستقیم و غیر مستقیم بر یادگیری تاثیر داشته باشند :
دیسلکسیا (Dyslexia) اختلال در خواندن، دیسپراکسیا (Dyspraxia) اختلال هماهنگی رشدی، دیسگرافیا (Dysgraphia) اختلال در نوشتن، دیسکالکولیا (Dyscalculia) اختلال یادگیری در ریاضی، اختلال پردازش شنوایی (Auditory Processing Disorder)، اختلال پردازش بینایی (Visual Processing Disorder)، اختلال پردازش زبان (Language Processing Disorder)
نا توانایی یادگیری که از سوی مختصصان پزشکی و سلامت روانی به منزله اختلال عصب-زیست شناختی در پردازش شناختی یا یادگیری شناخته شده است.
نوروفیدبک چیست؟
نوروفیدبک برای اولین بار از سال 1970 برای درمان اضطراب استفاده شد.این کار با آموزش آلفا همراه بود.امواج آلفا امواج با ولتاژ بالا و صاف (8-12 هرتز) است که این امواج باعث ایجاد آرامش می شود.هدف از نوروفیدبک آموزش تغییر نوار مغز است که برای رسیدن به عملکرد شناختی مناسب و ایجاد آرامش، درمان اضطراب ،افسردگی ، اختلال خواب ، درد و سایر اعتیاد ها استفاده می شود.
معنی لغوی نوروفیدبک، از دو کلمه نورون (NEURON) و فیدبک (FEEDBACK) تشکیل شده است و به معنای بازخورد عصبی می باشد.
نورون،یک سلول عصبی است که در مغز و سیستم عصبی بدن فعالیت می کند.نورون ها در اصل اطلاعات را انتقال،ارسال و دریافت می کنند.
نوروفیدبک در اصل نوعی بیوفیدبک است که تلاش می کند،با استفاده از ثبت و پردازش امواج الکتریکی مغز و دادن بازخورد آن به شخص نوعی خود تنظیمی را به او آموزش دهد.
کاربرد های درمانی این روش در درمان بیماری هایی نظیر افسردگی،اضطراب،اضطراب پس از حادثه(PTSD)،اعتیاد و … تاثیر بسزایی دارد.همچنین در درمان کودکان مبتلا به نقص توجه و پیش فعالی(ADHD)،اختلالات وسواسی-جبری(OCD) و اختلالات رشدی فراگیر(PDD) موثر است.
اثر بخشی نوروفیدبک در اختلالات یادگیری
از آنجا که درمان اختلالات یادگیری از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نوروفیدبک از روش های درمانی نسبتا جدید می باشد،این مقاله نیز در مورد اثر بخشی نوروفیدبک در درمان اختلالات یادگیری می پردازد.
مشاهدات نشان می دهد؛ کودکان دارای مشکلات یادگیری سطوح بالایی از فعالیت های آلفا و تتا را از خود نشان می دهند که این مسئله می تواند به پیشرفت های ذهنی و یادگیری کودک صدمه بزند.
نوروفیدبک می تواند به کاهش امواج آلفا و تتا کمک کرده و به این ترتیب سبب بهبود مهارت های خواندن، نوشتن، ریاضیات و نقاشی و نیز افزایش نمره IQ می شود. معمولا با کامل کردن یک دوره درمانی بهبودی نسبتا ثابتی حاصل می شود.
عقیده بر این است که مشکلات یادگیری نتیجه تغییراتی در کارکرد مغز هستند.این مشکلات ممکن است در کارکرد های شنیداری،حافظه یا پردازشی اتفاق بیفتد و مشکلاتی را در فهم و به یاد آوردن کلمات،در بیان یا دریافت زبان شفاهی یا کتبی،در شکل دهی حروف یا فهم مفاهیم ریاضی به وجود آورد.
ناتوانی یادگیری ریاضیات یکی از اختلالات یادگیری ویژه است که به تاخیر بدون دلیل و معنادار در توانایی حساب مربوط می شود.
برای تشخیص این اختلال باید مهارت های ریاضی کودک به طور قابل توجهی زیر سن تقویمی،هوش و عملکرد تحصیلی وی باشد.
این اصطلاح اصولا افرادی را که بواسطه معلولیت های دیداری،شنیداری یا حرکتی،همچنین عقب ماندگی ذهنی یا محرومیت های محیطی،فرهنگ یا اقتصادی به مشکلات یادگیری دچار شده اند، شامل نمی شود.ناتوانی یادگیری در سنین دبستان شایع است.
تحقیقات،افرادی با نقص توجه مقدار زیادی از فعالیت موج مغزی آهسته،مخصوصا امواج تتا را نشان می دهند، همچنین تحقیقات نوروفیدبک مشخص کرده است که آموزش الگو های امواج مغزی بتا و تتا و تقویت بتا به تتا می تواند آسیب های شناختی مرتبط با نقص توجه وابسته به بیش فعالی و بی توجهی و مشکلات یادگیری را اصلاح کند.
در نقشه مغزی کودکان دارای اختلال یادگیری، اغلب یک یا چند مورد از موارد زیر مشاهده می گردد. مغز ما از امواج آلفا برای استراحت دادن به خود استفاده می کند، اگر فعالیت این موج همچنان ادامه یابد و متوقف نشود مغز نمی تواند بسیاری از فعالیت های حیاتی خود را انجام دهد.
در عوض امواج سریع بتا برای انجام فعالیت های توجهی و تمرکزی مغز ضروری می باشند. کاهش فعالیت بتا و افزایش آلفا در این افراد منجز به بروز مشکلات یادگیری می شود.
قسمت های مختلف مغز برای اینکه بتوانند مفاهیم را درک کرده و عملکرد مناسبی داشته باشند، دائما با هم در ارتباطند. قطع و برقراری به موقع این ارتباطات منجر به پردازش صحیح اطلاعات می شود.
در کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری ارتباط بین دو یا چند ناحیه از مغز با هم به خوبی برقرار نمی شود و یا در صورت برقراری، درهم آمیختگی پیدا کرده و نمی توانند اطلاعات را به خوبی پردازش یا اجرا کنند. کاهش یکپارچگی هم نشانه این است که مغز نمی تواند به خوبی قسمت های لازم برای انجام کارخاصی را پیوند دهد. افرادی که منجر به اختلالات یادگیری می شوند، ممکن است هر دو یا یکی از حالات کاهش و افزایش یکپارچگی را در نوار مغز خود نشان بدهند.
نتایج نوروفیدبک بر اختلالات یادگیری
در مطالعه ژاکوب که درمان نوروفیدبک بر دو بچه با اختلالات یادگیری،مشکل توجه انجام شد نتایج نشان داد نوروفیدبک یک درمان موفقیت آمیز برای درمان این اختلالات می باشد.
نتایج مطالعه دیگر دانشمندان نیز که بر بچه هایی با اختلالات یادگیری انجام شد ،مشخص کرد نوروفیدبک یک درمان موثر برای اختلالات یادگیری می باشد که تاثیرات مفید آن فقط بعد از نوروفیدبک نیست، بلکه در یک دوره طولانی تر نیز، بیماران به طور کلی کاهش در نشانه های اختلال یادگیری داشتند.
دستگاه نوروفیدبک (EWAVE/4/6/8)
دستگاه نوروفیدبک-بیوفیدبک، در مورد سیستم های بدن به بیمار بازخورد می دهند و سپس بیمار یاد می گیرد که چگونه این سیستم ها را تغییر دهد.
ویژگی های دستگاه نوروفیدبک
-تشخیص اتوماتیک شاخص توجه/افسردگی و اضطراب
-تشخیص اتوماتیک 24 اختلال شناختی بر اساس ارزیابی کیلینیکال کیو
-قابلیت پروتکل نویسی نا محدود بر اساس نقشه مغزی یا کلینیکال کیو
-قابلیت ترکیب بیوفیدبک و نوروفیدبک
-قابلیت افزودن سیستم رباتیک به نوروفیدبک
نحوه خرید دستگاه نوروفیدبک
شرکت پرتو دانش با استفاده از متخصصان و محققان این امر به طراحی و تولید دستگاه نوروفیدبک دست یافته اند که صد ها کلینیک از دستگاه های نوروفیدبک-بیوفیدبک،دستگاه های نقشه مغزی و … استفاده می کنند. مشاوران شرکت پرتو دانش آماده راهنمایی به شما عزیزان برای خرید دستگاه نوروفیدبک-بیوفیدبک هستند.
دستگاه نوروفیدبک علاوه بر اثر بخشی در درمان اختلالات یادگیری، بر درمان بیماری هایی همچون بیماری صرع،اوتیسم،اضطراب،افسردگی،ADHD،OCD و اختلالات خواب کمک می کند.