درواقع دیازپام دارویی مسکن و خواب‌آور است که برای تسکین اضطراب، اختلالات خواب و اختلالات هراس تجویز می‌شود. این دارو همچنین به‌عنوان ضد تشنج و شل‌کننده ماهیچه اسکلتی، درمان انقباض عضلانی و تشنج (تب و تشنج در کودکان یا حمله صرع) نیز استفاده می‌شود.
دیازپام چیست؟
دیازپام برای تسکین اضطراب ، اختلالات خواب ، و اختلالات هراس تجویز می شود. این دارو همچنین به عنوان ضد تشنج و شل کننده ماهیچه اسکلتی استفاده می شود.
اشکال دارویی :
قرص های 2 و 5 و 10 میلی گرمی در جعبه های 100 عددی .
مکانیزم اثر:
با اثر برگيرنده اختصاصی درغشای سلولی عصبی اثر مهاری گاماآمينوبوتيريک اسيد (GABA) را که در تمام‌نواحی CNS باعث مهار پيش سيناپسی وپس سيناپسی می گردد، تسهيل کرده ياافزايش می دهد.
فارماکونتیک:
از راه خوراکی سريع و به‌خوبی جذب می شود. جذب آن از راه‌عضلانی به محل تزريق بستگی دارد وممکن است آهسته و نامنظم صورت گيرد.
اگر به عضله دلتوئيد تزريق گردد جذب آن‌معمولا سريع و کامل خواهد بود. اتصال‌آن به پروتئين‌های پلاسمايی تا 99 درصدمی باشد. در کبد متابوليزه شده و به‌متابوليت دزمتيل ديازپام و اگزازپام تبديل می شود.
نيمه عمر ديازپام در پلاسما 1-2 روز است در حالی که نيمه‌عمر دزمتيل ديازپام حدود 60 ساعت‌است. متابوليت دارو از طريق کليه دفع‌می شود.
مواردمصرف:
این دارو برای اضطراب ، سندرم قطع مصرف الکل ، اختلالات تشنجی ، درمان اضافه صرع میوکلونیک ، درمان وحشت و ترس بیش از حد ، اسپاسم عضلات اسکلتی ، سردرد ، تکانهای غیر ارادی یا لرزش توصیه می شود .
در کوتاه مدت برای درمان‌اضطراب و بیخوابی، و به‌عنوان داروی کمکی در درمان علائم حاد قطع مصرف‌داروها، حمله مداوم صرعی و تشنجات‌ناشی از تب و مسموميت‌ها، گرفتگی عضلات اسکلتی، مصرف قبل از جراحی(به‌عنوان داروی پيش بيهوشی) به‌کارمیرود.
مقدارمصرف:
خوراکی:
بزرگسالان:
برای درمان اضطراب،2 ميلیگرم سه بار در روز و در صورت‌نياز تا mg/day 15-30 در مقادير
منقسم مصرف می شود. در افراد کهنسال‌نصف اين مقدار مصرف شود در درمان‌بیخوابی همراه با اضطراب، 5-15ميلیگرم در موقع خواب مصرف می شود.
مقدار مصرف در افراد مسن نصف مقدار تجويز شده برای افراد بالغ‌است.
کودکان:
در درمان راه رفتن در خواب وترس بچه‌ها، 1-5 ميلیگرم در موقع خواب‌مصرف می شود.
تزريقی:
بزرگسالان:
از راه تزريق وريدی در حمله‌مداوم صرعی 10-20 ميلیگرم با سرعت0/5 ميلیليتر (2/5 ميلیگرم) طی 30 ثانيه،تجويز می شود و در صورت لزوم 30-60دقيقه بعد تکرار میگردد.
ممکن است پس‌از تزريق اول، انفوزيون وريدی تا حداکثرmg/kg 3 در طول 24 ساعت انجام شود.
دردرمان اضطراب حاد شديد، کنترل حملات‌پانيک حاد و درمان علائم حاد قطع مصرف‌دارو، مقدار 10 ميلیگرم مصرف می شودکه در صورت نياز بعد از 4 ساعت می توان‌آن را تکرار کرد.
کودکان:
مقدار mcg/kg 200-300يا 1ميلیگرم به ازای هر سال سن مصرف‌می شود.
موارد منع مصرف: در ضعف تنفسی،نارسايی حاد ريوی، حالات فوبيک، نارسايی کبدی، سايکوز مزمن، دپرسيون‌و اضطراب همراه آن نبايد مصرف شود.
هشدار:
1 ـ در بيماری تنفسی، ضعف‌عضلانی، بيماران با سابقه مصرف نابجای دارو يا افراد با اختلال شخصيتی با احتياط مصرف شود.
2 ـ در افراد مسن، نارسائی کبدی و کليوی مقدار مصرف دارو بايد کاهش داده شود.
3 ـ از مصرف طولانی مدت خودداری گردد.
4 ـ در صورت مصرف طولانی مدت برای جلوگيری از بروز عوارض قطع مصرف،دارو را بايد به‌تدريج قطع کرد.
5 ـ در موقع تزريق وريدی، وسايل لازم‌برای برگرداندن ضعف تنفسی و تهويه‌مکانيکی، بايد در دسترس باشد.
6 ـ در موقع انفوزيون وريدی اين دارو بايدکاملا احتياط نمود چون کاملا خطرناک‌است، بايد انفوزيون وريدی ديازپام درپخش مراقبت‌های ويژه انجام شود.
7 ـ تزريق سريع وريدی آن ممکن است‌منجر به بروز آپنه، کاهش فشار خون،برادی کاردی يا ايست قلبی شود. (تزريق‌هر پنج ميلیگرم دارو حداقل بايد يک دقيقه‌طول بکشد).
8 ـ تزريق وريدی ديازپام نبايد دروريدهای کوچک (مانند مچ دست و پا)انجام شود و بايد دقت نمود که داخل‌شريان تزريق نشده و سوزن تزريق نيز ازرگ خارج نشود تا از بروز ترومبوزوريدی، فلبيت، تحريک موضعی، ورم وبندرت صدمه عروقی جلوگيری شود.
9 ـ از تزريق عضلانی، زمانی استفاده‌می شود که مصرف خوراکی و وريدی ممکن نيست.
10 ـ در افراد کهنسال با احتياط مصرف‌شود و مقادير مصرف دارو با توجه به‌کارکرد کبد و کليه تنظيم گردد.
موارداحتیاط:
تداخلات داروئی:
مصرف همزمان باداروهای مضعف CNS، ضد دردهای مخدر، بيهوش‌کننده‌های عمومی،مهارکننده‌های مونوآمينواکسيداز (MAO)،ضدافسردگیهای سه حلقه‌ای و داروهای پايين‌آورنده فشار خون که باعث تضعيفCNS می شوند (مانند کلونيدين و متيل‌دوپا) و رزرپين ممکن است اثر مضعفCNS اين دارو را تشديد نمايد.
آنتیاسيدهاجذب ديازپام را به تأخير می اندازند، اماروی ميزان جذب تأثيری ندارند.
مصرف‌همزمان با تریمتافان قبل از عمل جراحی،باعث تشديد اثر پايين‌آورنده فشار خون‌شده و خطر سقوط شديد فشار خون،شوک و کلاپس قلبی ـ عروقی را در طی جراحی افزايش میدهد.
مصرف همزمان باکاربامازپين سبب افزايش متابوليسم وکاهش غلظت سرمی ديازپام میگردد.
سايمتيدين متابوليسم ديازپام را مهارنموده، سبب تأخير دفع ديازپام و افزايش‌غلظت پلاسمايی آن می شود.
ايزونيازيدممکن است از طريق مهار دفع ديازپام‌غلظت پلاسمايی آن را افزايش دهد.ريفامپين ممکن است دفع ديازپام راافزايش دهد و موجب کاهش غلظت سرمی آن می شود.
عوارض جانبی:
خواب آلودگی روز بعد ازمصرف، گيجی و آتاکسی (به‌خصوص درافراد مسن) فراموشی، وابستگی،تحريک‌پذيری غيرعادی و در برخی مواردسردرد، سرگيجه، افت فشار خون، افزايش‌ترشحات بزاق، کرامپ و درد در ناحيه‌شکم، بثورات جلدی، اختلال بينائی، تغييردر ميل جنسی، احتباس ادرار، اختلالات‌خونی و يرقان از عوارض احتمالی اين‌دارو است.
درد، ترومبوفلبيت و ندرتاً آپنه‌و افت فشار خون با تزريق اين داروگزارش شده‌است.
چگونگی مصرف
دیازپام بسته به شرایط متفاوت و در افراد متفاوت با مقادیر متفاوتی تجویز می شود. هیچگاه بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.
از دستورات پزشکتان به دقت پیروی کنید. شکل های مایع دیازپام را می توان با غذاهای مایع یا نیمه جامد مثل پوره مخلوط کرده نگذارید دیازپام مایع یخ بزند.
اگر یک نوبت را فراموش کردید ، به مجردی که آن را به یاد آوردید مصرفش کنید. اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دارو رسیده است ، نوبت فراموش شده را رها کرده به برنامه دارویی منظمتان بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نکنید.
هشدارها و عوارض جانبی
در صورت بروز هریک از علایم نادر ولی جدی زیر، مصرف دیازپام را قطع کرده ، با پزشکتان تماس بگیرید:
افت قوای ذهنی ؛ خواب آلودگی شدید؛ تکلم نامفهوم ؛ ضربان قلب کند؛ تنگی نفس ؛ عدم تعادل ؛ بثورات جلدی ؛ گلودرد؛ تب ؛ لرز؛ کبودی یا خونریزی غیرعادی ؛ زخم های دهانی ؛ زردی پوست یا چشمان ؛ از دست رفتن حافظه ؛ بی خوابی ؛ اضطراب ؛ یا تحریک پذیری .
دیازپام می تواند اعتیادآور باشد، و علایم ترک دارو ممکن است در صورت قطع ناگهانی آن روی دهد؛
علایم ترک دارو عبارتند از:
گیجی ، افت قوای ذهنی ، دردهای شکمی ، افزایش تعریق ، تهوع ، استفراغ ، حساسیت به نور و صدا، یا احساس سوزن سوزن شدن یا گزگز. اگر می خواهید مصرف دیازپام را قطع کنید با پزشکتان تماس بگیرید تا شاید این کار تدریجی انجام گیرد.
علایم زیر ممکن است مشاهده شوند اما فقط در صورتی که مشکل ساز شوند نیاز به گزارش دارند:
سرگیجه ، خواب آلودگی ، خشکی دهان ، سردرد، تهوع ، یبوست ، اسهال ، ضربان قلب سریع و شدید، یا لرزش .
موارد احتیاط
در صورت وجود هریک از موارد زیر پیش از مصرف دیازپام ، پزشکتان را مطلع سازید:
حساسیت به دیازپام ، بنزودیازپین های دیگر، یا هرگونه ماده غذایی ، رنگ های خوراکی ، یا نگه دارنده ها.
بارداری یا شیردهی .
مصرف داروهای دیگر، به ویژه الکل ، آرامبخش ها، داروهای ضدافسردگی ، یا داروهای ضدتشنج .
سابقه اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، گلوکوم (افزایش فشار داخل چشم )، میاستنی گراویس ، بیماری انسدادی ریوی مزمن شدید، یا آمفی زم یا ابتلا به این موارد.
هنگام مصرف دیازپام توصیه می شود
به پزشکتان به طور منظم مراجعه کنید تا بهبود شما را زیر نظر داشته باشد.
تا مشخص شدن پاسخ بدنتان به دارو در رانندگی و کار با وسایل خطرناک احتیاط کنید. برخی افراد با مصرف این دارو دچار خواب آلودگی و افت سطح هوشیاری می شوند.
در صورت شک به مصرف بیش از حد دارو، بلافاصله تقاضای کمک پزشکی کنید.
اگر در هنگام مصرف دیازپام دچار افکار یا احساسات عجیب شدید با پزشکتان مشورت کنید.
یک برگه شناسایی پزشکی به همراه داشته باشید که نشان دهد دیازپام مصرف می کنید.
دیازپام را دور از دسترس کودکان ، و دور از گرما، نور مستقیم و حرارت مرطوب نگه دارید (در این شرایط دیازپام فاسد می شود).
دیازپام تاریخ مصرف گذشته را دور از دسترس کودکان در توالت دور بریزید.
هنگام مصرف دیازپام نباید
داروهای آرامبخش دیگری مصرف کنید.
الکل بنوشید.
دیازپام را به عنوان قرص خواب مصرف کنید، مگر اینکه برنامه شما اجازه دهد ۸-۷ ساعت خواب داشته باشید؛ در غیر این صورت ممکن است تا بی اثر شدن دارو خواب آلوده باشید و فراموشکار شوید .
دیازپام برای تسکین اضطراب ، اختلالات خواب ، و اختلالات هراس تجویز می شود. این دارو همچنین به عنوان ضد تشنج و شل کننده ماهیچه اسکلتی استفاده می شود.
چگونگی مصرف
دیازپام بسته به شرایط متفاوت و در افراد متفاوت با مقادیر متفاوتی تجویز می شود. هیچگاه بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.
از دستورات پزشکتان به دقت پیروی کنید. شکل های مایع دیازپام را می توان با غذاهای مایع یا نیمه جامد مثل پوره مخلوط کرده نگذارید دیازپام مایع یخ بزند.
اگر یک نوبت را فراموش کردید ، به مجردی که آن را به یاد آوردید مصرفش کنید. اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دارو رسیده است ، نوبت فراموش شده را رها کرده به برنامه دارویی منظمتان بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نکنید.
هشدارها و عوارض جانبی
در صورت بروز هریک از علایم نادر ولی جدی زیر، مصرف دیازپام را قطع کرده ، با پزشکتان تماس بگیرید:
افت قوای ذهنی ؛
خواب آلودگی شدید؛ تکلم نامفهوم ؛ ضربان قلب کند؛ تنگی نفس ؛ عدم تعادل ؛ بثورات جلدی ؛ گلودرد؛ تب ؛ لرز؛ کبودی یا خونریزی غیرعادی ؛ زخم های دهانی ؛ زردی پوست یا چشمان ؛ از دست رفتن حافظه ؛ بی خوابی ؛ اضطراب ؛ یا تحریک پذیری .
دیازپام می تواند اعتیادآور باشد، و علایم ترک دارو ممکن است در صورت قطع ناگهانی آن روی دهد؛
علایم ترک دارو عبارتند از:
گیجی ، افت قوای ذهنی ، دردهای شکمی ، افزایش تعریق ، تهوع ، استفراغ ، حساسیت به نور و صدا، یا احساس سوزن سوزن شدن یا گزگز. اگر می خواهید مصرف دیازپام را قطع کنید با پزشکتان تماس بگیرید تا شاید این کار تدریجی انجام گیرد.
علایم زیر ممکن است مشاهده شوند اما فقط در صورتی که مشکل ساز شوند نیاز به گزارش دارند:
سرگیجه ، خواب آلودگی ، خشکی دهان ، سردرد، تهوع ، یبوست ، اسهال ، ضربان قلب سریع و شدید، یا لرزش .
راهنمائیهای عمومی :
قبل از مصرف این دارو در موارد زیر با پزشک خود مشورت نمائید :
وجود هر گونه سابقه حساسیت به دارو و یا داروهای دیگر از این خانواده به ویژه دیازپام ، کلردیازپوکساید ، کلونازپام و یا غذاها ، مواد محافظ و رنگ ها .
وجود هر نوع بیماری از جمله گلوکوم با زاویه بسته ، میاستنی گراو (ضعف شدید عضلانی) ، انسداد مزمن تنفسی .
در صورت مصرف داروهای دیگر .
قبل از قطع دارو بعد از یک دوره مصرف طولانی با مقادیر زیاد .
حاملگی و شیر دهی .
مصرف در کودکان و سالمندان .
برای جلوگیری از ایجاد وابستگی ، دارو را بیش از مقدار و مدت زمان توصیه شده مصرف نکنید .
در صورتی استفاده از دارو به عنوان ضد تشنج ، تحت رژیم درمانی مشخص ، دوره درمان را کامل کنید و هیچ نوبتی از مصرف دارو را ترک نکنید .
در صورت عدم تاثیر دارو، مقدار مصرف را زیاد نکنید و با پزشک مشورت کنید.
در صورت فراموش کردن یک دوز از دارو در صورتی که تحت رژیم درمانی خاصی هستید چنانچه یک ساعت از زمان مصرف دار و گذشته باشد دارو را
مصرف کنید اما اگر بیشتر از این زمان است دارو را مصرف نکنید و مقدار مصرف نوبت بعدی را دو برابر نکنید .
مصرف در حاملگی و شیر دهی :
مصرف این دارو در زمان بارداری به خصوص سه ماهه اول و شیردهی غیر مجاز است مگر در موارد اضطراری و به تشخیص پزشک.
بزرگسالان :
به عنوان ضد اضطراب و ضد تشنج مقدار 2-10 میلی گرم, 2-4 بار در روز .
به عنوان تسکین بخش – خواب آور و رفع علائم حاد قطع مصرف الکل در 24 ساعت بار اول مقدار 10 میلی گرم 3-4 بار در روز مصرف می شود که سپس مقدار مصرف بر حسب نیاز به 5 میلی گرم 3-4 بار در روز کاهش داده می شود به عنوان شل کننده عضلات اسکلتی 2-10 میلی گرم 3-4 بار در روز مصرف می شود.
توجه:
در بیماران سالخورده و ناتوان مقدار مصرف 2 تا 5/2 میلی گرم 1 تا 2 بار در روز است که به تدریج بر حسب نیاز تحمل بیمار افزایش می یابد .
کودکان : مقدار مصرف این دارو در کودکان با سن کمتر از شش ماه توصیه نمی شود در کودکان بزرگتر از شش ماه ، ابتدا 1تا 5/2 میلی گرم یا 4/0 تا 20/0 میلی گرم بر کیلو گرم وزن بدن سه یا چهار بار در روز مصرف می شود که به تدریج بر حسب نیاز و تحمل بیمار با نظر پزشک به مقدار آن افزوده می شود .
عوارض جانبی :
هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی ممکن است باعث بروز برخی عوارض ناخواسته گردد اگر چه تمام این عوارض در یک فرد دیده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از علائم زیر با پزشک مشورت نمائید .
عوارض با درجه وقوع کمتر و نادر :
درد و کرامپ شکمی ،2 بینی و یا اختلال بینایی ، تغییر در میل جنسی ، اسهال ، یبوست ، خشکی دهان ، سرخوشی ، سردرد ، افزایش ترشحات بزاق و ریه ، گرفتگی عضلانی ، تهوع و استفراغ ، لرز و خستگی غیر معمول ، مشکل ادراری ، اسپاسم عضلانی و یا ضعف عضلانی .
عوارض شایع دارو که تنها در صورت ادامه یافتن یا بدتر شدن نیاز به توجه پزشکی دارند:
سرگیجه یا احساس سبکی در سر, ناهماهنگی و بی نظمی در حرکت عضلات به ویژه در افراد مسن یا ناتوان , خواب آلودگی به ویژه در طول روز ( وقتی دارو به عنوان خواب آور مصرف می شود)
شرایط نگهداری:
دارو را در درجه حرارت پایین تر از 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید.
– دارو را دور از دسترس اطفال قرار دهید.
– از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری نمایید.
نکاتی مهم در رابطه با دیازپام
* از آنجايی که اين داروايجاد وابستگی می کند، بايستی بيش ازمقدار توصيه شده مصرف نشود.
* اگر بعد از چند هفته اثر درمانی داروکاهش يافت به پزشک مراجعه شود.
* ـ ديازپام به‌عنوان ضدتشنج بايد کامل ومرتب مصرف شود.
* در صورت بروز خواب‌آلودگی،سرگيجه، منگی، از دست دادن مهارت درانجام کار به‌خصوص در افراد مسن، داروبا احتياط مصرف شود.
▪ دیازپام برای تسکین اضطراب، اختلالات خواب و اختلالات هراس تجویز می‌شود. این دارو همچنین به عنوان ضد تشنج و شل کننده ماهیچه اسکلتی استفاده می‌شود.
▪ اگر یک نوبت را فراموش کردید، به مجردی که آن را به یاد آوردید مصرفش کنید. اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دارو رسیده است، نوبت فراموش شده را رها کرده به برنامه دارویی منظمتان بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نکنید.
▪ در صورت بروز هریک از علایم نادر ولی جدی زیر، مصرف دیازپام را قطع کرده، با پزشکتان تماس بگیرید: افت قوای ذهنی، خواب آلودگی شدید، تکلم نامفهوم، ضربان قلب کند، تنگی نفس، عدم تعادل، بثورات‌جلدی، گلودرد، تب، لرز، کبودی یا خونریزی غیرعادی، زخم‌های دهانی، زردی پوست یا چشمان، از دست رفتن حافظه، بیخوابی، اضطراب، یا تحریک پذیری .
▪ دیازپام می‌تواند اعتیادآور باشد، و علایم ترک دارو ممکن است در صورت قطع ناگهانی آن روی دهد.
▪ علایم ترک دارو عبارت‌اند از:
گیجی، افت قوای ذهنی، دردهای شکمی، افزایش تعریق، تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا یا احساس سوزن سوزن شدن یا گزگز. اگر می‌خواهید مصرف دیازپام را قطع کنید با پزشکتان تماس بگیرید تا شاید این کار تدریجی انجام گیرد.
▪ علایم زیر ممکن است مشاهده شوند اما فقط در صورتی که مشکل ساز شوند نیاز به گزارش دارند: سرگیجه، خواب آلودگی، خشکی دهان، سردرد، تهوع، یبوست، اسهال، ضربان قلب سریع و شدید، یا لرزش .
▪ در صورت وجود هریک از موارد زیر پیش از مصرف دیازپام، پزشکتان را مطلع سازید: حساسیت به دیازپام، بنزودیازپین‌های دیگر یا هرگونه ماده غذایی، رنگ‌های خوراکی، یا نگه دارنده‌ها.
▪ ابتلا به گلوکوم (افزایش فشار داخل چشم)، میاستنی گراویس، بیماری انسدادی ریوی مزمن شدید، یا آمفیزم یا ابتلا به این بیماری‌ها از مواردی است که باید در هنگام مصرف دیازپام احتیاط کرد.
▪ هنگام مصرف دیازپام توصیه می‌شود:
به پزشکتان به طور منظم مراجعه کنید تا بهبود شما را زیر نظر داشته باشد. تا مشخص شدن پاسخ بدنتان به دارو در رانندگی و کار با وسایل خطرناک احتیاط کنید. برخی افراد با مصرف این دارو دچار خواب آلودگی و افت سطح هوشیاری می‌شوند. در صورت شک به مصرف بیش از حد دارو، بلافاصله تقاضای کمک پزشکی کنید. اگر در هنگام مصرف دیازپام دچار افکار یا احساسات عجیب شدید با پزشکتان مشورت کنید. یک برگه شناسایی پزشکی به همراه داشته باشید که نشان دهد دیازپام مصرف می‌کنید.
▪ دیازپام را دور از دسترس کودکان و دور از گرما، نور مستقیم و حرارت مرطوب نگه دارید. در این شرایط دیازپام فاسد می‌شود.
▪ دیازپام تاریخ مصرف گذشته را دور از دسترس کودکان در توالت دور بریزید.
دیازپام خواب آور است در مصرف آن احتیاط کنید
منبع: pezeshk.us