برای آن که بتوانیم زندگی زناشویی سالمی داشته باشیم، نیاز است که دو طرف به شناخت کامل از یکدیگر برسند که شناخت جسمی هم بخشی از آن است.
این موضوع جدای از رابطه هم برای خود زنان بسیار مفید است که با اجزای دستگاه تناسلی خود به صورت کامل آشنا شوند و وظایف هر بخش را بدانند.
در ادامه این مطلب از تک پزشک، به معرفی تمامی اجزای دستگاه تناسلی زنان خواهیم پرداخت.
اجزاء دستگاه تناسلی زنانه
بر خلاف دستگاه تناسلی مردانه، تمام اجزاء دستگاه تناسلی زنانه در درون بدن در محوطه لگن قرار گرفته است. دستگاه تناسلی زن از سه بخش عمده خارجی، نیمه خارجی و داخلی تشکیل شده است.
دستگاه تناسلی نیمه خارجی
این بخش شامل:
- فرج (ولو)
- مهبل (واژن)
- پرده بکارت (هایمن) است.
فرج
فرج قسمت کاملا خارجی دستگاه تناسلی زنان است که از بیرون بدن قابل رؤیت است و به صورت یک ناحیه لوزی شکل در بین دو پا و در پایین شرمگاهی (محل رویش موهای زهار) قرار گرفته است.
فرج از بیرون توسط لب های بزرگ و کوچک فرج پوشیده شده است. این لب ها هر یک به صورت دو چین نیمه مدور هلالی شکل در دو طرف فرج بوده و در حالت عادی روی هم خوابیده و دهانه فرج را می بندند.
لبهای بزرگ فرج از دو لایه پوستی تشکیل شده اند. در زیر لب های بزرگ، لب های کوچک قرار دارند که از دو لایه مخاطی تشکیل شده اند.
لب های کوچک در هدایت صحیح ادرار نقش دارند. این دو لبه از بالا و پایین به هم متصل هستند. در محل اتصال این دو لایه در بالا عضو کوچک حساسی به نام کلیتوریس وجود دارد که در اثر تحریک و دستکاری، سفت و کمی بزرگ می‌شود و در احساس لذت جنسی نقش دارد.
واژن:
در میان لب های فرج فضایی بوجود می‌آید که خروجی پیشابراه (مسیری که ادرار را از مثانه به خارج بدن می‌رساند- محل ادرار کردن) در قسمت بالایی آن است و در پایین آن خروجی واژن (مهبل) قرار دارد.
پرده بکارت:
در دخترانی که هنوز سکس نداشته‌اند، اکثر قسمت‌های خروجی واژن با لایه ای نازک به نام پرده بکارت پوشیده شده است. پرده بکارت به صورت یک ورقه نازک (به ضخامت ۱ یا ۲ میلی متر) درست در پشت لب های کوچک فرج قرار دارد و دهانه مهبل را می چوشاند.
در پرده بکارت منافذی برای خروج خون قاعدگی وجود دارد. منفذ پرده بکارت در افراد مختلف، اندازه و شکل متفاوتی دارد و از خصوصیات و ویژگی های آن برای تشخیص باکره بودن یا نبودن شخص استفاده می گردد.
در اکثر موارد با اولین ورود آلت مردانه به داخل واژن این پرده پاره می‌شود و برای همیشه از خروجی واژن کنار می‌رود.
در پوست بالای لبه‌ها در پایین شکم ناحیه برجستگی عانه وجود دارد که در حین بلوغ با تجمع چربی زیرپوستی، حالت برجسته پیدا می‌کند و در روی آن و نیز در روی لبهای فرج، موهای تناسلی شروع به رویش می‌کنند.
همچنین بخوانید: روش تست سلامت پرده ی بکارت
دستگاه تناسلی داخلی
این بخش شامل:
- واژن
- رحم
- لولههای فالوپ (لولههای رحمی)
- تخمدانها
واژن:
واژن لوله‌ای عضلانی است که از فرج در بیرون بدن تا رحم در داخل بدن امتداد دارد. طول واژن ۱۲-۸ سانتیمتر در زنان بالغ است. از آنجا که این عضو دارای دیوارة عضلانی است میتواند منقبض یا منبسط شود.
همین خصوصیت باعث می‌شود که واژن بتواند یک جسم به باریکی تامپون تا یک نوزاد هنگام تولد را در درون خود جای دهد. واژن محل قرار گرفتن آلت مردانه در حین رابطه جنسی است و با اعصاب موجود در آن لذت جنسی در حین رابطه جنسی را برای زن بوجود می آورد.
واژن در سر دارای سوراخی می باشد که به آن دهانه واژن می گویند. این دهانه در دختران باکره بوسیله غشا ویژه ای به نام پرده بکارت پوشانده شده است، که با اولین ارتباط جنسی و دخول آلت کامل توسط مرد پاره می شود.
واژن همچنین راهی از رحم به بیرون برای خارج کردن نوزاد در زمان تولد است. همچنین خونهای قاعدگی از این طریق از رحم به بیرون بدن می‌آید.
واژن در سمت داخل بدن به رحم متصل می‌شود. این اتصال از طریق دهانه رحم که دیواره‌ای قوی و ضخیم دارد و خروجی آن بسیار کوچک است انجام می‌شود. در طی زایمان خروجی دهانه رحم مقداری گشاد می‌شود و به نوزاد اجازه می‌دهد از رحم خارج شود.
رحم:
رحم اصلی ترین عضو تناسلی زن می باشد، که شبیه یک گلابی تخت می باشد. رحم وظیفه ی نگهداری و تغذیه جنین در حال رشد در طی حاملگی را بر عهده دارد.
قسمت پهن آن در بالا و قسمت باریک ان در پائین واقع است. طول رحم حدود ۶ تا ۹ سانتیمتر می باشد که البته تقریبی است. این ابعاد در زنان زایمان کرده بیشتر می شود.
وقتیکه زنی حامله نیست رحم تنها حدود ۵/۷ سانتیمتر طول و ۵ سانتیمتر عرض دارد.
در مرکز رحم حفرهای وجود دارد که حاوی سه سوراخ است، که دوسوراخ به لوله هائی به نام فالوپ ارتباط دارند و و سوراخ پایینی به واژن(مهبل) راه دارد.
همچنین در هنگام فعالیت جنسی، اسپرم درون مایع منی مرد، پس از ورود به واژن، شنا کرده و از طریق رحم و سپس لوله های رحمی خود را به تخمک می رساند که در صورت حضور تخمک، بارور شدن آن امکانپذیر می گردد.
رحم دیواره‌های ضخیم عضلانی دارد که در حقیقت این عضلات، قوی‌ترین عضلات بدن یک زن هستند. انقباض همین عضلات است که در هنگام زایمان بسیار شدید می‌شود و باعث خروج نوزاد و نیز درد زایمان می‌گردد.
سطح داخلی رحم از بافتی فعال به نام آندومتر پوشیده شده است. این بافت حساس به تغییرات هورمونی است و پس از بلوغ تا پیش از یائسگی در هر دوره قاعدگی، ریزش می کند و خونریزی (عادت) ماهیانه را شکل می دهد.
پس از پایان خونریزی، این بافت مجددا تشکیل می شود. تغییرات بافتی آندومتر، فضای رحم را برای پذیرش جنین (در صورت حاملگی) و لانه گزینی آن مهیا می کند.
لولههای فالوپ:
در دو گوشه بالایی رحم لولههای فالوپ یا لولههای رحمی قرار دارند که رحم را به تخمدانها متصل می‌کنند. لولههای فالوپ که در دو سمت رحم هستند حدود ۱۰ سانتیمتر طول دارند و عرض آنها از عرض یک رشته ماکارونی بیشتر نیست.
در سمت دیگر، یعنی سمتی که نزدیک تخمدانهاست، لولههای فالوپ قیفی شکل هستند و دور تخمدان را می‌پوشاند ولی کاملاً به آن متصل نیستند.
سمت قیفی شکل با حرکات خود هنگام تخمک گذاری، تخمک خارج شده از تخمدان را به داخل لوله فالوپ هدایت می‌کند و با حرکات دیواره عضلانی خود تخمک را به سمت رحم می‌راند.
تخمدان ها:
تخمدانها دو عدد هستند که یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ قرار می‌گیرند. تخمدانها تخم مرغی شکل هستند و حاوی هزاران تخمک هستند که بعد از بلوغ و شروع قاعدگی، هر ماه یک تخمک آزاد می‌کنند.
این تخمک از طریق لولههای فالوپ به سمت رحم حرکت می‌کند و در صورتیکه در این مسیر با اسپرم مردانه برخورد کند تخم تشکیل می‌شود که میتواند باعث حاملگی و تولید جنین شود و در غیر اینصورت تخمک به همراه بافتهای رحمی در هنگام خونریزی قاعدگی از بدن خارج می‌شود.
تخمدانها در زمان بلوغ معمولاً ۵-۴ سانتیمتر طول دارند. تخمدانها علاوه بر منبع تأمین تخمک، به عنوان غدد درون ریز بدن زن نیز عمل می‌کنند و استروژن و پروژسترون که هورمونهای زنانه هستند تولید می کنند.
نقش زن در تولید مثل:
نقش زن در قیاس با مرد بسیار پیچیده است اما نقش مرد اینست که اسپرم تولید کند و برای بارورسازی آن را به دستگاه تناسلی زن و اندام جنسی او منتقل کند.
در اینجا نقش مرد در تولید مثل تمام می شود.و نقش اصلی زن بعد تخمک سازی شروع می شود. بعد ترکیب اسپرم با تخمک جنین در رحم شروع به تولید مثل می کند و البته این فرآیند بسیار پیچیده است که در این مبحث به ان نمی توان پرداخت.
اعضا تناسلی خارجی زن(مهم در ارتباط جنسی):
تمامی موارد بالا جز اعضا داخلی می شدند ولی اعضا خارجی زن شامل لبهای خارجی و لبهای داخلی و چوچوله(بظر) می شوند این اعضا کم و بیش نمایان هستند.
لبهای خارجی:
لبهای خارجی و یا بزرگ، دو چین بزرگ هستند که اندامهای تناسلی داخلی را احاطه کرده اند. این لبهای واژن پوشیده از مو هستند.
این لبها طوری واژن را پوشش داده اند که که تنها با جدا کردن این لبها لبهای داخلی واژن قابل مشاهده هستند، ولی با افزایش دفعات تماس جنسی و زایمان و افزایش سن این لبها از هم باز می شوند.
لبهای داخلی:
با گشوده شدن لبهای خارجی لبهای داخلی که کوچک و ظریف هستند، نمایان میشوند. البته اندازه این لبها هم در زنان مختلف هستند که عرض این لبها حدود ۵٫۲ تا ۵٫۵ است.
این لبها دارای بافتهای عصبی هستند که به تحریکات جنسی حساس هستند که در این هنگام متورم و اماسیده می شوند.
چوچوله(بظر)(کلیتوریس) :
محل انقطای دو لب داخلی واژن در قسمت بالائی فرج را چوچوله (کلیتوریس) می نامند که به لحاظ ساختاری شباهتی به آلت تناسلی مرد دارد و تفاوت اصلی اش در اندازه آن است که به حدود ۰٫۷۵ تا ۱ سانتیمتر می رسد.
سر آن گرد و مثل نخود است و بسیار در مقابل تحرکات جنسی انعطاف دارد و باعث برانگیختگی فوق العاده زن می شود و می توان گفت کانون تحرکات جنسی زن است و باید در تماس جنسی توسط مرد به آن توجه شود.
همچنین بخوانید: نحوه ی تنگ کردن واژن با آب انار
تیره شدن رنگ پوست کشاله ران، واژن، لبهاى فرج، نوک پستان در زنان
رنگدانه های پوستی (ملانین) ماده ای میباشند که بوسیله سلول های ملانوسیت در پوست تولید می شوند. افراد تیره پوست دارای ملانین بیشتری در پوست هستند و به صورت کلی؛ نژادهای مختلف دارای ملانین یکسان نیستند.
لک های تیره در پوست، در اثر تجمع و ته نشین شدن ملانین و همچنین افزایش سلول های رنگدانه ساز در پوست پدیدار میشوند.
در دید کلی تغییرات در رنگ پوست میتواند دلایل متفاوتی داشته باشد که از مهمترین آن عاملهای ژنتیکی و تغییرات هورمونی است. از سویی بعضی از عارضه ها بر تغییر پوست تاثیر میگذارند از جمله:
- بیماری های متابولیستیک (سوخت و ساز)
- بیماری های التهابی
- Acanthosis nigricans
- اختلالات ژنتیکی
- عفونت های پوستی
- کمبود ویتامین ها
- بیماریهای بدخیم پوستی
- داروها
- سوء تغذیه
- حاملگی
- پرکاری یا کم کاری تیروئید
- بیماری کوشینگ
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- عوامل شیمیایی
- فعال شدن بیش از حد انسولین
- بیماری آدیسون
- نور آفتاب
- ملاسما (لک صورت).
همانطوریکه گفته شد در مجموع تیره شدن لبهای فرج در سنین بلوغ به دلیل تغییرات هورمونی، بلوغ و تغییرات منظم بدن در حال رشد میباشد.
اگر هر گونه درد، ناراحتی، خارش، تورم یا سایر علایم غیر عادی را داشته باشید با دکترتان مشاوره نمائید. اما اگر غیر از تیره شدن بقیه موارد سلامتیتان طبیعی باشد دلیلی برای غصه خوردن وجود ندارد و زیاد به آن خیره نشوید و من اطمینان دارم که همسرتان نیز این موضوع را بغرنج نکرده است.
به هر حال خجالت را کنار بگذارید با توجه به اینکه دلایل دیگری نیز وجود دارد، با دکترتان نیز مشاوره نمائید چرا که برای من تنها نظر دکتر معالج مورد تائید است.