بیماری کولیت اولسراتیو یا کولیت روده یک بیماری التهابی روده (IBD) است که باعث التهاب و زخم در دستگاه گوارش میشود. کولیت اولسراتیو داخلیترین پوشش روده بزرگ (کولون) و راست روده را تحت تأثیر قرار میدهد. علائم این بیماری معمولا با گذشت زمان ظاهر میشود. انجام آزمایش calprotectin یکی از راههایی است که میتواند احتمال ابتلا به بیماری کولیت را تشخیص دهد. در این مقاله در خصوص این بیماری و آزمایش calprotectin صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا در این خصوص بیشتر بدانید.
بیماری کولیت روده یا calprotectin چیست؟
در پاسخ به سوال calprotectin چیست؟ میتوان گفت: بیماری کولیت اولسراتیو (UC) باعث تحریک، التهاب و زخم (زخمهای باز) در روده بزرگ میشود. این بیماری یکی از انواع بیماریهای التهابی روده (IBD) است. این بیماری در اغلب موارد سبب اسهال همراه با خون، گرفتگی روده همراه با دل درد و تهوع میشود. گاهی اوقات این علائم میتواند فرد را برای رفتن به دستشویی در شب از خواب بیدار کند!
التهاب در کولیت اولسراتیو معمولاً از رکتوم که نزدیک مقعد است (جایی که مدفوع از بدن شما خارج میشود) شروع میشود. در صورت عدم درمان، این التهاب گسترش یافته و قسمتی از روده بزرگ یا کل آن را تحت تاثیر قرار میدهد. زمانی که التهاب در رکتوم و قسمت پایین روده بزرگ ایجاد شود، به آن پروکتیت اولسراتیو میگویند و اگر التهاب کل روده بزرگ تحت تاثیر قرار دهد، پانکولیت نامیده میشود. همچنین اگر فقط سمت چپ روده بزرگ تحت تأثیر قرار گیرد، کولیت محدود یا دیستال نامیده میشود.
شدت UC به میزان التهاب و محل التهاب بستگی دارد. علائم کولیت روده در افراد مختلف متفاوت است. حدود نیمی از افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو علائم خفیفی دارند. برخی دیگر از تب مکرر، اسهال خونی، حالت تهوع و گرفتگی شدید شکم رنج میبرند.
کولیت اولسراتیو همچنین ممکن است سبب مشکلاتی مانند: آرتریت، التهاب چشم، بیماری کبد و پوکی استخوان شود. البته جالب است که بدانید هنوز مشخص نیست که چرا علائم این بیماری در خارج از روده بزرگ خودش را نشان میدهد. تا به امروز دانشمندان فکر میکنند این عوارض ممکن است نتیجه وجود التهاب و درگیر کردن سیستم ایمنی باشد. به هر حال برخی از علائم با شروع درمان کولیت از بین میروند.
علائم کولیت روده شامل چه مواردی میشود؟
علائم کولیت اولسراتیو بسته به شدت التهاب و محل ایجاد آن میتواند متفاوت باشد. علائم اصلی این بیماری در افراد مختلف شامل موارد زیر است:
- اسهال(اغلب همراه با خون یا چرک)
- درد و گرفتگی شکم
- درد رکتوم
- خونریزی رکتوم: دفع مقدار کمی خون همراه با مدفوع
- اجابت مزاج مکرر (مخصوصا شبها)
- عدم توانایی در اجابت مزاج علیرغم اضطرار
- کاهش وزن
- خستگی
- تب
- عدم رشد در کودکان
اکثر افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو علائم خفیف تا متوسطی دارند. دوره بیماری کولیت اولسراتیو ممکن است متفاوت باشد؛ برای مثال برخی از افراد دورههای طولانی برای بهبودی نیاز دارند.
آزمایش calprotectin چیست؟
بیماری التهابی روده (IBD) با عفونتهای باکتریایی دستگاه گوارش مرتبط است اما در عین حال با بسیاری از اختلالات دیگر که بر عملکرد روده تأثیر میگذارند و علائم مشابهی را ایجاد میکنند، ارتباطی ندارد. آزمایش کالپروتکتین میتواند سبب تمایز بین شرایط التهابی و غیر التهابی در این بیماری و سایر بیماری های مشابه شود.
IBD گروهی از اختلالات مزمن است که با التهاب و آسیب دیدگی در پوشش داخلی روده مشخص میشود. علت IBD مشخص نیست، اما تصور میشود که این گروه بیماریها به دلیل فرآیند خودایمنی که توسط استعداد ژنتیکی، بیماریهای ویروسی و یا عامل محیطی ایجاد میشود، فرد را مبتلا میکند. شایعترین بیماریهای التهابی روده، بیماری کرون (CD) و کولیت اولسراتیو (UC) هستند.
آزمایش کالپروتکتین میتواند در نظارت بر روند بیماری اثر گذار باشد. این آزمایش، تست اختصاصی یا تشخیصی نیست، اما به هر حال در خصوص تشخیص و ارزیابی درجه التهاب، نتایج قابل اعتمادی دارد.
تفسیر جواب آزمایش calprotectin
در تفسیر جواب آزمایش calprotectin میتوان گفت افزایش سطح کالپروتکتین در مدفوع افراد نشان دهنده این است که احتمالاً در روده التهاب وجود دارد اما محل یا علت آن با این آزمایش مشخص نیست. به طور کلی هر چه عدد نسبت به محدوده نرمال مشخص شده در نتیجه آزمایش بالاتر باشد، شدت التهاب بیشتر است. افزایش کالپروتکتین با بیماری IBD، عفونتهای باکتریایی، برخی از عفونتهای انگلی و سرطان کولورکتال دیده میشود. آندوسکوپی (کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی) در کنار این آزمایش به عنوان یک تست پیشگیری برای کمک به تعیین علت التهاب، علائم و نشانهها تجویز میشود.
در افرادی که به تازگی ابتلا به IBD تشخیص داده شدهاند، غلظت کالپروتکتین ممکن است بسیار بالا باشد. در مقابل کالپروتکتین پایین به این معنی است که علائم بیماری شما احتمالاً به دلیل یک اختلال روده غیرالتهابی مانند: عفونت های ویروسی دستگاه گوارش و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) باشد. برخلاف IBD، IBS سبب دردهای شکمی، اسپاسم و اسهال میشود. در افرادی که نتایج کالپروتکتین آنها پایین باشد، برای تعیین علت بیماری، انجام اندوسکوپی توصیه میشود.
تشخیص کولیت روده در منزل با هومکا
همانطور که اشاره شد، بیماری کولیت روده یک بیماری خطرناک است که با علائم مختلف و درگیر کننده سایر اندامهای بدن همراه است. این بیماری با نوع تعذیه و سبک زندگی ارتباط مستقیم دارد. به توصیه پزشکان لازم است به منظور بررسی شرایط روده هر شش ماه آزمایش دهید.
شرکت هومکا در واقع یک آزمایشگاه آنلاین است که با بهره گیری از بهترین متخصصان، خدمات آزمایش در منزل و آزمایش آنلاین (خدمات تفسیر آنلاین) را تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی به همه ساکنین استان تهران و سایر شهرهای کرج، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز، اهواز، قزوین و رشت ارائه میدهد. شما میتوانید از طریق سایت هومکا به آدرس www.homeca.ir و یا تماس با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ درخواست خدمات آزمایش در منزل خود را ثبت نمایید. همچنین میتوانید با مراجعه به صفحه اینستاگرام هومکا به آدرس homeca.ir@ از کلیه خدمات و تخفیفات آزمایش در منزل مطلع شوید.