در برخورد با سالمندان اولین قدم برقراری ارتباط خوب است. هرکسی ارزش‌ها، باورها و سنت‌های خاص خود را دارد و این چیزی است که در رابطه با سالمندان نباید فراموش شود. عقاید، ارزش‌ها و باورهای بزرگان امروزی در جامعه ای متفاوت با جامعه کنونی شکل گرفت. آنها در شرایط تاریخی و سخت اجتماعی و اقتصادی مقاومت کرده اند. آنها در دنیایی بزرگ شدند که بسیاری از امکانات اولیه امروزی مانند آب، برق، گاز و غیره وجود نداشت. شاید درک آنچه که سالمندان از سر گذرانده‌اند برای شما دشوار باشد و تنها ارتباط خوب می‌تواند شکاف را با این نسل پر کند.
رعایت اصول مهارت‌های ارتباط
با رعایت اصول مهارت های ارتباطی بین فردی می‌توان روابط خوبی با سالمندان ایجاد کرد. ما باید نیازهای سالمندان را بشناسیم، بنابراین بهتر است در مورد مشکلات و دغدغه‌های آنها سوال کنیم تا با درک بیشتر بتوانیم کمک بهتری ارائه دهیم.
همچنین باید در زمان نگهداری سالمند در منزل با احترام برخورد کنیم. این بدان معنا نیست که ما هر چه او می‌گوید قبول داریم. بلکه به معنای رعایت حق تفکر و گفتار انسان است. اگر سالمند شما در جمعی صحبت کرد، به او فرصت دهید حرفش را تمام کند و هرگز وسط حرفه‌هایش نپرید.
گوش دادن به معنای همدلی واقعی با افراد مسن است. همدلی با سالمندان به این معناست که خود را به جای آنها بگذارید و درک کنید که آنها در موقعیت‌های مختلف چه فکر و احساسی دارند.
راهکارهایی برای ارتباط برقرار کردن با سالمندان
به دلیل محدودیت های زیستی و اجتماعی که در این سن برای آنها ایجاد شده است، سالمندان می‌توانند تحریک پذیر، حساس و یا به اصطلاح بد اخلاق باشند و برقراری ارتباط با آنها کار ساده ای نیست. اما اگر اصول ارتباط را بدانید و رضایت او را جلب کنید می‌توانید همنشین و همدم او شوید و او برای شما همنشین و صبور خواهد بود.
احترام به باورها و عقاید سالمندان
نباید فراموش کنیم که هر کسی ارزش‌ها، اعتقادات و فرهنگ خود را دارد. اندیشه ها و ارزش های بزرگان امروزی در جامعه ای شکل گرفت که با جامعه اکنون کاملاً متفاوت است.
وقایع تاریخی و شرایط سخت اجتماعی – اقتصادی باعث شده تا این افراد تجربه زیادی کسب کنند. شاید درک آنچه امروز برای سالمندان اتفاق افتاده برای شما دشوار باشد و تنها ارتباط خوب می‌تواند روابط شما و سالمندتان را بهبود بخشد.
ترحم نکردن به سالمند
یکی از آن دوره های سنی حساس که برای هر فردی ممکن است اتفاق بیفتد، دوران پیری و کهولت سن است. در بسیاری از کشورها، استفاده از نیروهای بازنشسته برای حفظ توانمندی پروژه‌های جدی در کشور نتایج خوبی به همراه دارد. هنگامی که سالمندان از توانایی‌های خود ناامید می‌شوند، احساسات پیچیده ای را تجربه می‌کنند که آنها را به تدریج از نظر ذهنی خسته می‌کند.
البته این نکته را نباید فراموش کرد که رفتار دیگران نیز بسیار مفید است. اگر با افراد مسن رفتار ترحم آمیزی پیش بگیریم، این واقعیت را بهتر از افراد دیگر درک می‌کنند و از اینکه در حالت ترحم قرار می‌گیرند بیشتر عصبانی می‌شوند. اگر متوجه شویم که این رفتار باعث ناتوانی آنها می‌شود، احتمالاً این کار را متوقف خواهیم کرد. افراد مسن که در زندگی احساس قدرت و مسئولیت بیشتری دارند، بدون شک سالمندی موفق تری را تجربه می‌کنند.
تغییر موقعیت مکانی سالمند
اگر فضایی که سالمند شما در آن زندگی می‌کند پر از استرس و تنش باشد و هر روز شاهد دعوا و جر و بحث شود او به مرور زمان در این مکان ناامید و افسرده خواهد شد. پس بهتر است سالمند خود را به یک مکان آرام منتقل کنید.
گاهی اوقات در زمان جا به جایی می‌توان عاملی را مشاهده کرد که باعث عصبانیت مجدد سالمندان می‌شود در این زمان باید بررسی کنید که سالمند شما با دیدن چه چیزی یا چه کسی باز ناراحت شد.
به محض اینکه متوجه شدید که افراد مسن تر تمایل دارند در مورد مشکلات یا موقعیت های خاص که ناراحتی آن ها را تشدید می‌کند صحبت کنند، آنها را به مکان دیگری منتقل کنید.
جویا شدن خواسته‌های سالمند
اولین قدم در برخورد با سالمندان، شناخت آنهاست. این دانش به بهترین وجه با شناخت اراده آنها به دست می‌آید. برای شناخت و درک سالمندان؛ باید از آنها سال بپرسید تا بتوانید نگرانی‌های آنها را بهتر درک کنید و بیشتر به آنها کمک کنید. یادمان باشد در مقابل صحبت آن ها باید صبور باشیم، بیشتر وقت بگذاریم. اگر شما به خاطر موقعیت شغلی خود نیمی از روز در کنار سالمند خود نیستید و نمی‌توانید خواسته‌های آن ها را برآورده کنید بهتر است از یک پرستار نیمه وقت سالمند برای بهبود اوضاع کمک بگیرید.
امر و نهی نکردن به سالمند
اگر در حال برنامه ریزی برای غذا هستید به جای اینکه به آنها بگویید امروز شام مرغ داریم، به آنها بگویید، آیا دوست دارید امروز شام مرغ بخورید؟ احساس احترام و عزت برای سالمندان بیش از آنچه فکر می‌کنیم مهم است و به سلامت روان آنها کمک می‌کند.
افراد مسن اگر احساس کنند همیشه به آن ها دستور می‌دهند خوشحال نخواهند شد. پس بهتر است در زمان صحبت همیشه از اول شخص جمع کمک بگیرید.
تمرین صبر و شفقت
ناگفته نماند که برخورد با بسیاری از افراد مسن نیاز به صبر دارد. در رفتار بسیاری از افراد مسن حرکات آهسته، فراموشی و غیره وجود دارد و این امر اغلب وقار آنها را از دست می‌دهد. بهترین راه همدلی با سالمندان داشتن صبر در رفتار است. به عنوان مثال، اگر در زمانی که او کند راه می‌رود با خود بگویید “او آهسته راه می‌رود، زیرا پوکی استخوان به راحتی قابل درمان نیست” به شما کمک می‌کند وضعیت سالمندان را از منظر همدلانه ببینید.
شنونده مشتاق و همدل برای سالمندان
هنگام صحبت با بزرگترها، ارزش گذاری و احترام به سخنان آنها بسیار مهم است. به آنچه می‌گویند توجه کنید. مراقبت از سالمند همدلی یعنی خود را به جای یک سالمند قرار دهید و درک کنید که آنها در موقعیت های مختلف چگونه فکر می‌کنند یا چه احساسی دارند.
بزرگسالان نسبت به ارتباطات غیرکلامی مانند لبخند زدن، تکان دادن سر به نشانه تایید، نگاه کردن، تماس چشمی، دست دادن، کف زدن و غیره بسیار حساس هستند. پس با یک غم ساده آنها را آزار می‌دهید و با یک لبخند ساده می‌توانید تمایل خود را برای ارتباط با آنها ابراز کنید و آنها را به هیجان بیاورید.
در میان گذاشتن روزمرگی‌‌ها
صحبت کردن با بزرگسالان، به اشتراک گذاشتن افکار، احساسات و مشکلات روزانه و در میان گذاشتن احساسات و عواطف خود با آنها، نشان دهنده ارزشی است که برای آنها و نظرات آنها قائل هستید.
صحبت با لحن آرام با سالمند
افراد مسن هنگام صحبت با آنها توجه زیادی به لحن صدای شما دارند، بنابراین سعی کنید با صدایی آرام، سنجیده و محترمانه صحبت کنید و از افعال متعدد و غیر دستوری استفاده کنید. حتی اگر سالمندان ناشنوا هستند، لازم نیست برای صحبت با آنها صدای خود را بلند کنید یا فریاد بزنید. با صدای معمولی و جایی که از گوشی شنیده می‌شود یا با اشاره‌های با مفهوم با آن ها صحبت کنید.
نحوه‌ی ارتباط برقرار کردن با سالمند
یکی از مهم ترین و شخصی ترین اشکال ارتباط با سالمندان لمس است که بسیاری از سالمندان آن را از دست می‌دهند. در زمان برقراری ارتباط با سالمندان سه نوع ارتباط لمسی را می‌توان انجام داد:
– ارتباط عاطفی:
زمانی که مادربزرگ یا پدربزرگ را در آغوش می‌گیرید و می‌بوسید. عشق، درک، ایمان، امید و آرزو را می‌توان با گرفتن دستی‌های قوی آن ها به خوبی درک کرد.
– تماس حمايتی:
مانند وقتی که سالمند برای بلند شدن از روی زمین به کمک نیاز دارد.
– تماس كنشی:
برای ابراز محبت و احترام مانند وقتی که در داخل شدن به یک اتاق به سالمند خود تعارف کنید که او اول و از جلو برود.
ارتباط برقرار کردن با سالمندان بداخلاق
از عوارض دوران پیری بداخلاقی است، مثلاً در اثر بیماری های این سن یا به دلیل احساس عدم کفایت یا از دست دادن کار و همسالان فرد سالمند در بیشتر موارد با اطرافیان خود رفتار درستی پیش نگیرد.
در این مواقع بهتر است با فراهم آوردن شرایط بهتر و پیشنهاد مفید بودن و مهربانی در خانواده، شرایط بد آنها را برطرف کنید.
سخن آخر
فرزندان شما شبانه روز شاهد رفتار شما با بزرگترها هستند. دیر یا زود آنها هم در وضعیت فعلی شما قرار می‌گیرند. احتمالاً هرگز به این فکر نکرده اید که دوست دارید با شما چگونه رفتار شود. زیرا برخلاف میل طبیعی انسان است. زیرا بیشتر ما در رویاهای خود همیشه چیزهایی را که برایشان مطلوب است در نظر می‌گیرند و آینده خود را آن طور که می‌خواهند تجسم می‌کنند.
البته وقتی به چنین روزهایی فکر می‌کنیم، فرض را بر این می‌گذاریم که هیچ نقصی نداریم، اما این‌طور نیست. پس حقیقت این است که وقتی به سالمندان نگاه می‌کنید، خود را جای آنها بگذارید و با ابراز دلسوزی به آنها لطف کنید. اگر شما هم به فکر رفاه حال سالمند خود هستید و دوست دارید این دوران برای او به بهترین و شیرین ترین لحظه های عمر تبدیل شود بهتر است از خدمات پرستاری آسانیسم استفاده کرده و بهترین لحظات را به سالمند خود هدیه دهید.