عادات ماهانه از هنگام بلوغ شروع می شود و تا زمان یائسگی ادامه دارد. میانگین دوره قاعدگی 28 روز می باشد اما اغلب 24 روز و گاهی 35 روز می باشد. بعد از بلوغ، اکثر خانمها دارای دوره های قاعدی منظمی می شوند و فصله بین قاعدگی ها تقریباً روزهای مشخصی هستند. با اینحال در بعضی از خانمها، این دوره های قاعدگی، نامنظم باقی می مانند. خونریزیهای قاعدگی بطور طبیعی 2 تا 7 روز طول می کشد که میانگین آن در خانمها 5 روز می باشد.
انواع عادت ماهیانه
عادتماهیانه طبیعی
خانمها در حالت عادی میبایست حدود هر ۳۰ روز یکبار، سه تا هفت روز عادتماهیانه شوند. بعد از گذشت چند سال از عادتماهیانه، چرخهای برای آنها ایجاد میشود؛ بعضی خانمها حتی میتوانند ساعتی که قرار است پریود شوند را پیشبینی کنند.
عادتماهیانه نامنظم
اگر مدتی است عادتماهیانه شدهاید، بدنتان وارد یک جریان ماهیانه میشود و به همین دلیل است که پریود نامنظم بعنوان نوعی خونریزی که در مقایسه با قاعدگیهای قبلی شما غیرطبیعی باشد اطلاق میشود. میتواند شامل هر چیزی از دیر شدن عادتماهیانهتان تا زود رسیدن آن، خونریزی بسیار کم تا خونریزی خیلی سنگین باشد. اگر معمولاً عوارض پیش از قاعدگی را تجربه نمیکنید، اگر دچار دلدردها، نفخ و سردردهای شدید شوید هم میتواند آن را نامنظم شدن عادتماهیانه بدانید.
علل عادتماهیانه نامنظم
همه خانمها هر از گاهی دچار عادتماهیانه نامنظم میشوند و بااینکه در اکثر موارد این مشکل خطرناک نیست اما خیلی مهم است که علت آن را بفهمید. در زیر به برخی از متداولترین علتهای بر هم خوردن نظم عادتماهیانه اشاره میکنیم:
بارداری
بدن خانمها در زمان بارداری سطوح مختلفی از هورمونها را ترشح میکند که موجب متوقف شدن عادتماهیانه میشود. البته در برخی از موارد، قبل از اینکه عادتماهیانه در خانمهای باردار به کلی قطع شود، کم شدن خونریزی یا عقب افتادن آن را تجربه میکند. اگر احتمال باردار بودنتان وجود دارد، با پزشکتان مشورت کنید.
استرس
استرس متداولترین علت بر هم خوردن نظم عادتماهیانه است. کورتیزول که هورمون استرس است، تاثیری مستقیم بر میزان تولید هورمونهای جنسی استروژن و پروژسترون در بدن دارد. اگر میزان بالایی کورتیزول در جریان خونتان وجود داشته باشد، زمان و میزان جریان چرخه ماهیانه شما تغییر خواهد کرد.
رژیمغذایی
ورزش
قرصهای ضدبارداری
مصرف بالای الکل
کبد با متابولیزه کردن استروژن و پروژسترون به منظم کردن چرخه قاعدگی زنان کمک میکند. مصرف بالای الکل میتواند موجب آسیب رسیدن به کبد شود و در عملکرد آن برای متابولیزه هورمونهای زنانه اخلال ایجاد میکند.
سندرم تخمدان پلیکیستیک
این مشکل که مشکلی بسیار شایع است موجب میشود که کیستهایی در تخمدان ایجاد شود که در تخمکگذاری عادی ایجاد اخلال میکند. سایر علائم این مشکل رشد مو زائد، افزایش وزن، شوره سر و ناباروری است. این مشکلات شامل اندومتریوز، سرطان تخمدان و بیماری قلبی میشود.
یائسگی
مصرف داروها
اگر اخیراً بیمار شده و مجبور به استفاده از داروهایی شده باشید، ممکن است عادتماهیانهتان یک تا دو روز دیرتر اتفاق بیفتد. دلیل عمده آن این است که بیشتر داروها در نحوه تولید استروژن و پروژسترون در بدنتان اخلال ایجاد میکنند.
برخورد با عادتماهیانه نامنظم
برحسب علت نامنظم شدن عادتماهیانه شما، کار زیادی نمیتوانید برای آن انجام دهید. درمورد علائمی که دارید و وضعیت عادتماهیانهتان برای پزشکتان توضیح دهید. دکترتان ممکن است یک برنامه درمانی برایتان تجویز کند که شامل داروهای ضدبارداری هورمونی یا مکملهای دارویی (هر دو آنها میتواند به منظم کردن عادتماهیانه کمک کند و سطح هورمونهای را متوازن نگه دارد)، فعالیتهای کاهنده استرس، تغییر در رژیمغذایی و برنامه ورزشی باشد.
نامنظمی قاعدگی را جدی بگیرید!
یک کارشناس مامایی در همدان گفت: خانمها نامنظمی قاعدگی خود را جدی بگیرند.
فریبا اسدی اظهار کرد: قاعدگی در خانمها بر اساس یک نظم و ترتیب مشخصی رخ میدهد اما زمانیکه از این نظم و قاعده خارج شود میگوییم فرد دچار بینظمی قاعدگی شده است.
وی با بیان اینکه مدت زمان هر دوره از قاعدگی 28 روز است که 21 روز از آن دوره پاکی و هفت روز خونریزی است، تأکید کرد: هر نوع اختلال در روزهای عادت ماهیانه و روزهای پاکی را نامنظمی پریود میگویند.
این کارشناس مامایی با بیان اینکه در سالهای آغازین سن باروری و قاعدگی، نامنظمی پریود در حد جابجایی و تأخیر تا یک هفته طبیعی است، یادآور شد: اگر این جابجایی و بینظمی طولانی شود حتما باید مورد بررسی و علتیابی قرار گیرد.
وی با تأکید بر اینکه یکی از علل شایع نامرتبی قاعدگی ژنتیک است، تصریح کرد: چاقی، استرس، بیماریهای زمینهای و انواع کیستهای تخمدان از علل اصلی بینظمی پریود است.
اسدی درباره کیستهای تخمدان تصریح کرد: یکی از علل شایع بینظمی قاعدگی و ناباروری وجود کیستهای تخمدان و تخمدان پلیکیستیک است که با انجام سونوگرافی و آزمایشهای هورمونی نوع آن مشخص میشود.
وی عنوان کرد: در صورتیکه علت نامرتبی قاعدگی کیستهای تخمدان باشد باید به سرعت درمان شوند تا از بروز مشکل در باروری پیشگیری شود.
این کارشناس مامایی خاطرنشان کرد: تغییرات آب و هوا، سوءتغذیه، ژنتیک، انجام انواع جراحیها و بیماریهایی نظیر تیروئید و قندخون از علل دیگر ابتلا به بینظمی در قاعدگی است.
وی تصریح کرد: اگر فردی دارای سیکل منظم و مشخص بوده اما به تازگی نامرتبی در قاعدگی را تجربه میکنند حتما باید به پزشک مراجعه کرده تا علت آن مشخص و درمان شود.
اسدی یادآور شد: در مواردی وارد شدن شوک به خانمها میتواند منجر به بهم ریختن هورمونها و در نتیجه از بین رفتن نظم قاعدگی شود.
وی در پایان به خانمها توصیه کرد: زندگی آرام، تغذیه مناسب، و انجام چکاپهای سالیانه تأثیر بسیاری در داشتن سیکل منظم قاعدگی دارد.