شاید برای همه ی ما اتفاق افتاده باشد که خودمان و یا یکی از نزدیکانمان هنگام استفراغ، خون بیرون دهد و شرایط طبیعی را نداشته باشد.
باید بدانید که استفراغ به عنوان واکنش طبیعی بدن برای دفاع در مقابل مسومیت ها و یا بیماری های مختلف است و این موضوع برای ما باید بسیار مهم باشد تا علت اصلی بیماری را دریابیم.
از این رو در این مطلب از تک پزشک برای شما انواع، علل، تشخیص و درمان استفراغ را آورده ایم.
انواع استفراغ و علت آن ها:
استفراغ خونی معمولاً نشانه ی خونریزی از دستگاه گوارش در بالای لیگامان تریتس (Treitz) است و در صورتی که حجیم باشد (500 تا هزار میلی لیتر خون) ممکن است بسیار برای بیمار خطرناک باشد.
استفراغ دارای رنگ های متفاوتی می تواند باشد که این رنگ ها نشان دهنده ی علت بیماری هستند و از این رو باید بسیار به آن دقت شود.
- استفراغ با رگه های خون یا قرمز روشن، نشانه خونریزی اخیر است.
- استفراغ تیره یا قهوه ای یا قرمز تیره، نشانه خون مانده در معده یا خون نسبتاً هضم شده است.
تشخیص
برای تشخیص علت استفراغ بیمار باید از بیمار داده هایی جمع آوری شود که در ادامه به تفکیک برای شما مشخص کرده ایم.
سوالات از بیمار:
- درباره زمان شروع، مقدار، رنگ و تداوم استفراغ خونی (Hematemesis) سؤال کنید.
- درباره مشخصات مدفوع سؤال کنید.
- درباره تهوع، نفخ، اسهال یا ضعف سؤال کنید.
- تاریخچه پزشکی بیمار را درباره زخم ها، اختلالات کبدی یا انعقادی ثبت کنید.
- درباره مصرف الکل سؤال کنید.
- تاریخچه ی دارویی بیمار شامل: مصرف آسپرین و سایر داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی را ثبت کنید.
بررسی جسمی:
- بیمار را از نظر ابتلا به کاهش فشار خون وضعیتی بررسی کنید.
- سایر علائم حیاتی را ثبت کنید.
- غشاهای محیطی، حلق، بینی و پوست را از نظر علائم خونریزی مشاهده کنید.
- شکم را جهت بررسی حساسیت، درد یا توده لمس کنید.
- به بزرگی غدد لنفاوی توجه کنید.
همچنین بخوانید: علت اسهال خونی
علل
همانطور که قبل گفته شد، نشانه های استفراغ علت هایی را برای ما مشخص می کند که بسیار اهمیت بیشتری نسبت به دیگر فاکتورهای موجود دارد و در ادامه تک پزشک این علل را برای شما توضیح خواهد داد:
سیاه زخم (گوارشی):
اگر علت استفراغ بیمار سیاه زخم باشد همراه با علائم زیر خواهد بود:
- استفراغ خونی
- درد شکمی
- اسهال خونی شدید
علائم زودرس این بیماری هم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بی اشتهایی
- تهوع، استفراغ
- تب
اختلالات انعقادی:
خونریزی از دستگاه گوارش و استفراغ خونی متوسط تا شدید ممکن است رخ دهد. سایر علائم نیز می تواند شامل: خونریزی از بینی و خونمردگی باشد.
تومور بدخیم مری:
استفراغ خونی یک علامت دیررس برای سرطان مری است و با درد مداوم قفسه سینه که به پشت منتشر می شود همراه است. سایر علائم و نشانه ها می تواند شامل:
- احساس پری زیر جناغ
- اختلال شدید در بلع
- تهوع
- استفراغ همراه با آسپیراسیون و برگشت مواد غذایی در شب
- خلط خونی
- تب
- سکسکه
- گلوی زخمی
- مدفوع قیری رنگ
- بوی بد تنفس
آسیب مری به وسیله ی مواد سوزاننده:
استفراغ خونی همراه با درد ناحیه اپیگاستر و درد قفسه سینه در جلو یا پشت جناغ که هنگام بلع تشدید می شود.
پارگی مری:
شدت استفراغ خونی با عامل ایجاد کننده پارگی بستگی دارد. از علائم این علت می تواند به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شدید پشت جناغ
- اپیگاستر گردن یا کتف همراه با ادم قفسه سینه و گردن
- گودی فوق ترقوه و گردن
- علائم زجر تنفسی
پارگی واریس مری:
این علت یک وضعیت تهدید کننده حیات است. استفراغ با زمینه ی قهوه ای یا حجیم و قرمز روشن ممکن است رخ دهد.
سایر نشانه ها شامل:
- علائم شوک
- اتساع شکمی
- مدفوع قیری یا مدفوع خونی بدون درد می باشد. مقدار آن از نشت خفیف تا خونریزی شدید از رکتوم متغیر است.
تومور بدخیم معده:
استفراغ بدون درد، قرمز روشن یا قهوه ای تیره یک علامت دیررس برای تومور بدخیم معده است. علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ناراحتی قسمت فوقانی شکمی
- بی اشتهایی
- تهوع خفیف
- سوءهاضمه مزمن که با آنتی اسید تسکین نمی یابد و با خوردن غذا بدتر می شود.
یافته های دیررس شامل:
- خستگی، ضعف
- کاهش وزن
- احساس پری
- مدفوع قیری رنگ
- تغییر عادات روده ای و علائم سوء تغذیه
التهاب حاد معده:
استفراغ خونی و مدفوع قیری رنگ شایع ترین علائم این التهاب هستند. سایر یافته ها شامل:
- درد خفیف اپیگاستر
- تهوع
- تب
- ناخوشی و از دست دادن حجم زیاد خون
- علائم شوک
لیومیومای دستگاه گوارش:
استفراغ خونی احتمالاً با اختلال در بلع و کاهش وزن همراه است.
سندرم مالوری ویس:
استفراغ خونی و مدفوع قیری رنگ ممکن است در این حالت رخ دهد. علائم شوک با خونریزی شدید همراه است.
زخم گوارشی:
استفراغ خونی ممکن است رخ دهد. سایر یافته ها شامل: مدفوع قیری رنگ یا مدفوع خونی، لرز، تب و علائم شوکی می باشد.
سایر علل:
علت هایی که ناشی از درمان می باشند و می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جراحی بینی یا حلق و
- لوله گذاری بینی معده ای یا داخل تراشه ای که با ضربه همراه است
همچنین بخوانید: بهترین داروها برای تهوع
درمان استفراغ خونی
کودکان:
این عارضه ممکن است با خورددن اجسام خارجی مرتبط باشد. بیماری خونریزی دهنده و زخم سطحی مری ممکن است باعث استفراغ خونی در شیرخواران شود.
سالمندان:
استفراغ خونی ممکن است به دلیل وجود ناهنجاری های عروقی، فیستول بین آئورت و روده یا تومور بدخیم دستگاه گوارش فوقانی باشد.
بیماری مزمن انسدادی ریه، نارسایی مزمن کبد یا کلیه و استفاده طولانی مدت از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی فرد سالمند را برای خونریزی از زخم ها مستعد می کند.
مراقبت های پرستاری:
- علائم حیاتی را اندازه گرفته و علائم شوک را جستجو کنید.
- مدفوع را از نظر خون مخفی بررسی کنید.
- با دقت جذب و دفع مایعات را ثبت کنید.
- بیمار را روی تخت استراحت در وضعیت نیمه نشسته قرار دهید.
- ساکشن را نزدیک تخت بیمار قرار دهید و در صورت لزوم از آن استفاده کنید.
- مکرراً بهداشت دهان را رعایت کنید.
- طبق دستور پزشک یک داروی مسدودکنندهگیرندههیستامینی نوع دو به صورت داخل وریدی تزریق کنید.
- وازوپرسین ممکن است برای توقف خونریزی از واریس ها لازم باشد.