بعد از آلزایمر، پارکینسون شایع ترین بیماری مخرب اعصاب به حساب می آید. درواقع پارکینسون یک بیماری مزمن و پیشرونده ای است که در آن سلولهای ترشح کننده دوپامین در جسم سیاه درم غز می میرند و در فقدان دوپامین حرکت بدن نامنظم می شود.
پارکینسون جزو بیماریهای مغز و اعصاب است که بعد از سن 60 سالگی از میان هر 100 نفر که بالای 60 سال سن دارند یک نفر به پارکینسون مبتلا می شود. این بیماری گاهی در افراد جوانتر هم دیده می شود که 5 تا 10 درصد بیماران را تشکیل می دهد.
علايم بیماری پارکینسون:
- لرزش ، به خصوص در حالت عدم حركت اندام
- سفتي عضلاني و كندي حركت در كل بدن
- قامت خميده
- از بين رفتن حالت چهره
- اختلال بلع ، آبريزش دهان
- تغييرات صدا؛ صدا ضعيف و بم مي شود.
- افسردگي ، عصبي بودن
- راه رفتن نامتناسب به حالتي كه پاها به زمين كشيده مي شوند و فاصله پاها از هم بيشتر از حالت طبيعي است .
توانايي ذهني تا مراحل پيشرفته بدون تغيير مي ماند و در مراحل پيشرفته به آهستگي كاهش مي يابد.
این بیماری بر اساس چهار علامت مخصوص آن مشخص می شود:
• ارتعاش دست و پا در حالت استراحت
• آرام شدن حرکت (برادیکینسیا / Bradykinesia)
• سختی حرکت (و خشک شدن) دست و پا یا بدن
• تعادل بد (تعادل ضعیف)
در حالی که دو یا بیشتر از این علایم در بيمار دیده شود، مخصوصا ً وقتی که در یک سمت بیشتر از سمت دیگر پدیدار شود، تشخیص پارکینسون داده می شود مگر اینکه علایم دیگری همزمان وجود داشته باشد که بیماری دیگری را نمایان کند.
بيمار ممکن است در اوایل، بیماری را با لرزش دست و پا یا با ضعیف شدن حرکت احساس کند و دریابد که انجام هر کاری بیشتر از حد معمول طول می کشد و یا اینکه سختی و خشک شدن حرکت دست و ضعف تعادل را تجربه می کند.
اولین نشانه های پارکینسون مجموعه ای متفاوت از ارتعاش، برادیکنسیا، سفت شدن عضلات و تعادل ضعیف هستند. معمولا ً علایم پارکینسون ابتدا در یک سمت بدن پدیدار می شوند و با گذشت زمان به سمت دیگر هم راه پیدا می کنند.
تغییراتی در حالت صورت و چهره روی می دهد، از جمله ثابت شدن (fixation) حالت صورت (ظاهرا ً احساسات کمی بر چهره نمایان می شود) و یا حالت خیرگی چشم ( به دلیل کاهش پلک زدن). علاوه بر این ها، خشک شدن شانه یا لنگیدن پا در سمت تحت تاثیر قرارگرفته عوارض دیگر (عادی) این بیماری است.
افراد مسن ممکن است نمایان شدن یک به یک این نشانه های پارکینسون را به تغییرات افزایش سن ربط بدهند، ارتعاش را به عنوان “لرزش” بدانند، برادیکنسیا را به “آرام شدن عادی” و سفت شدن عضلات را به “آرتروز” ربط بدهند.
حالت قوز (stooped) این بیماری را هم خیلی از این افراد به سن یا پوکی استخوان (osteoporosis) ربط می دهند. هم بیماران مسن و هم بيماران جوان ممکن است بعد از بیش از یک سال که با این عوارض روبرو بوده اند برای تشخیص به پزشک مراجعه کنند.
از هر صد نفر بالای سن شصت سال یک نفر به پارکینسون مبتلا می شود، و معمولا ً این بیماری در حدود سن شصت سالگی آغار می شود. افراد جوانتر هم می توانند مبتلا به پارکینسون شوند.
ازدست دادن حس بويايي پيش نشانگر بيماري پاركينسون است
بروز اختلال در حس بويايي با ابتلا به بيماري پاركينسون مرتبط شناخته شده است. اكنون يك تحقيق جديد نشان مي‌دهد از دست دادن حس بويايي اولين علايم باليني بيماري پاركينسون را از چندين سال قبل پيش بيني مي‌كند.
دكتر وبستر راس سرپرست اين تحقيق مي گويد: “غربالگري حس بويايي مي‌تواند به تشخيص زودهنگام بيماري پاركينسون قبل از ظهور علايم حركتي اين بيماري كمك كند.”
مشروح اين تحقيق در شماره ماه فوريه ۲۰۰۷ میلادی سالنامه نرولوژي منتشر شده است.
علت پارکینسون:
علت اين اختلال در اغلب موارد ناشناخته است . بعضي موارد آن ناشي از داروهايي نظير فنوتيازين ها؛ آسيب مغزي ؛ تومورها؛ آنسفاليت پس از آنفلوانزا؛ عفونت با ويروس هاي داراي رشد آهسته ؛ يا مسموميت با مونواكسيدكربن (احتمالاً) مي باشد.
- ژن LRRK2 شايع‌ترين علت ژنتيكي هر دو نوع خانوادگي و غيرقابل پيش‌بيني پاركينسون است.
- بيماري پاركينسون و حمله خواب Narcolepsyبا يكديگر وجه مشترك دارند.
عوامل افزايش دهنده خطر ابتلا به پارکینسون:
- حشره كش ها خطر ابتلابه بيماري پاركينسون را افزايش مي دهند
- مصرف چربي‌هاي اشباع نشده، خطر ابتلا به بيماري پاركينسون را كاهش مي‌دهد
- کمبود اسید فولیک عاملی برای بروز آلزایمر و پارکینسون
- ابتلا به دیابت نوع دو هم خطر ابتلا را بالا می برد
عوارض احتمالي:
- زوال عقل
- پنوموني (ذات الريه)
- يبوست شديد
- احتباس ادرار ناشي از داروهاي تجويز شده براي درمان اين اختلال
- افتادن و بروز شكستگي استخواني
- ناتوان
درمان پارکینسون:
این بیماری در حال حاضر غیرقابل علاج محسوب می شود. ولی علایم آن با درمان ، قابل تسکین یا کنترل است . این بیماری طول عمر را چندان کاهش نمی دهد.
اصول کلی مراقبت از بیماران پارکینسون عبارت است از:
۱) درمان فیزیکی
امیدواری و اطمینان دادن به بیماران و درمان بیماری های همراه ، نظیر افسردگی ، روان درمانی یا مشاوره برای کمک به کاهش افسردگی
۲) کار درمانی
۳) گفتار درمانی
ـ از حمام گرم و ماساژ مکرر برای پیشگیری از سفتی عضلانی استفاده کنید.
ـ اصلاح را با ریش تراش برقی انجام دهید.
ـ استفاده از کفش های بدون بند، نظیر کفش های راحتی ، کفش های زیپ دار یا کفش های چسبی نیز توصیه می شود.
ـ محیط منزل را طوری طراحی کنید که از افتادن و آسیب دیدگی جلوگیری شود.
ـ محدودیت های تدریجی بیماری ممکن است باعث عاجز شدن بیمار شود. برای یافتن راه هایی به منظور حفظ عملکرد و کارایی ، از مشاوره تخصصی و اعضای خانواده کمک بگیرید.
سلول‌هاي بنيادي بطرز قابل توجهي موجب بهبود علائم بيماري پاركينسون در موش‌ها می شود و ممکن است برای انسان کارایی داشته باشد.
درمان با سلول‌هاي بنيادي بعنوان يك مداخله نويد بخش براي بيماري‌هاي انحطاط عصبي مانند پاركينسون يا آلزايمر تلقي مي‌شود زيرا اين سلول‌ها كه اصطلاحا سلول‌هاي اصلي خوانده مي‌شوند توانايي تبديل به صدها نوع سلول مختلف در بدن را دارند و جايگزين سلول‌هايي مي‌شوند كه از بين رفته و يا بر اثر بيماري آسيب ديده است.
ويتامين E ممکن است موجب كاهش علائم بيماري پاركينسون شود.
اولين برچسب پوستي به نام نوپرو که محتوي داروي “روتيگوتاين” است علائم بيماري پاركينسون کاهش می دهد.
منبع: pezeshk.us