در 90 درصد موارد هیچ علت آشکاری برای بروز فشار خون بالا وجود ندارد. با اینحال هم نحوه زندگی و هم عوامل ژنتیکی ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند. این بیماری در افراد میانسال و سالورده بسیار شایعتر می باشد زیرا با افزایش سن، شریان های آنها سفت تر شده است. همچنین فشارخون بالا در مردها کمی بیشتر از خانمها شایع می باشد.
فشارخون خود را کاهش دهید
از آنجایی که بسیاری از افراد مبتلا به فشارخون، از بیماری خود آگاه نیستند، توصیه بر کنترل منظم آن وجود دارد، زیرا این بیماری مانند بالا بودن چربی‌های خون، می تواند برای سال ها بی سر و صدا وجود داشته باشد، بدون آن که هیچ گونه علائمی را در شخص مبتلا بروز دهد. از این رو مواردی به شکل توصیه وار در زیر مطرح می گردد و امید است با به کاربندی این موارد، به حل مشکل بالا بودن فشارخون بپردازید:
1 – مصرف آب سالم و گوارا را به میزان قابل توجهی در روز توصیه می کنم. یک لیوان آب میوه ی رقیق شده با اندکی پودر ویتامین C ، موجب بهبود عملکرد دستگاه ایمنی و ترمیم سرخرگ‌ها می شود.
2 – مصرف نان‌ها و مواد کربوهیدراتی تهیه شده از آردهای سفید و بدون سبوس (تصفیه شده) را به حداقل برسانید و از نان‌های سبوس‌دار به خصوص حاوی سبوس جو دو سر استفاده کنید.
3 – مصرف قند و شکر و سایر فرآورده‌های تهیه شده از آنها مثل نوشابه‌ها، مربا، ژله، شکلات، کیک‌ها و شیرینی‌ها را محدود یا حذف کنید.
4 – تحقیقات ثابت کرده است که کودکان پیش دبستانی که هر روز 4 وعده میوه و سبزی و دو وعده لبنیات مصرف می کنند، در نوجوانی فشار خون پایین تری نسبت به سایر افراد دارند و در اصل احتمال ابتلا به حمله ی قلبی، سکته و سایر بیماری های ناتوان کننده در افرادی که زودتر به فشار خون مبتلا می شوند، بیشتر است.
5 – سعی کنید غذا را کامل بجوید و حتماً غذای خود را در محیطی آرام و به دور از استرس و تشنج میل فرمایید.
6 – با اجتناب از مصرف غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد، اعمال هضمی را بهبود بخشید.
7 – نوشیدن هر نوع نوشیدنی را با غذا و در کنار غذای اصلی به دلیل تداخل در هضم محدود کنید.
8 – از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه ی حرارت‌های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می شوند، خودداری کنید و به خاطر داشته باشید، استفاده ی چند باره از روغن‌های آشپزی عاملی در بالا بردن فشار خون است.
10 – چای، قهوه و شکلات را بسیار محدود کنید و تا 1 ساعت پس از صرف غذا چای ننوشید و به جای آنها از چای‌ها و دم‌کردنی‌های گیاهی (مثل گل گاو زبان) استفاده کنید.
11 – از مصرف نمک و غذاهای پُر نمک و ادویه بپرهیزید. به جای نمک می توانید از سبزیجات تازه یا خشک، ادویه‌‌جات مفید (زردچوبه- دارچین و…)، پودر سیر و پیاز و آب لیموی تازه استفاده کنید.
12 – موادی مثل کره، خامه، مارگارین، دنبه، سس‌ها و روغن‌های جامد را از برنامه ی غذایی حذف کرده و به جای آنها از روغن زیتون- روغن‌های گیاهی مایع و روغن ماهی استفاده کنید.
13 – مغز‌ها و دانه‌های گیاهی مثل گردو حاوی موادمغذی بی شماری هستند. می توانید از آنها در رژیم غذایی روزانه بهره ببرید. استفاده از آنها در سالادها به خوش طعم و مقوی کردن آنها کمک شایانی می کند.
14 – حداقل 3 بار در هفته ماهی بخورید و به جای گوشت‌های قرمز سعی کنید از گوشت سفید استفاده کنید.
15 – از استرس بپرهیزید، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می کند، استرس و عصبانیت است.
16 – هر روز زمانی را برای استراحت در نظر بگیرید و به خاطر داشته باشید، کار کردن بی وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی شما وارد خواهد آورد. حتی اگر عادت به خوابیدن در میانه ی روز ندارید، برای دقایقی چشم‌ها را روی هم گذاشته و به استراحت بپردازید.
17 – ورزش‌هایی مثل: پیاده روی، شنا، دوچرخه?سواری ورزش‌های مناسبی برای پایین آوردن فشار خون به شمار می آیند. بنابراین حداقل 3 بار در هفته و هر بار حداقل 30 دقیقه ورزش کنید.
18 – از گلپر، آویشن، نعناع خشک، کنجد و… به جای نمک استفاده کنید.
19 – سیگار را به طور کامل از برنامه ی زندگی خود حذف کنید.
امید است با راهکارهای تغذیه ای ارائه شده گامی مؤثر در جهت کاهش فشار خون و از بین علل ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی بردارید و جاده ی زندگی را با همواری بیشتری طی کنید.
عواملی که باعث بالا رفتن فشار خون می شوند:
* استرس:
هنگامی که در وضعیتی فوق العاده، اعم از تغییر موقعیت، اضطراب، عصبانیت و… قرار می گیریم، بدن ما فعالیت خود را با یک سری تغییرات سریع داخلی تنظیم می کند که یکی از مهم‌ترین آنها، آزاد شدن هورمون آدرنالین از غدد فوق کلیوی است که با افزایش تعداد ضربان قلب و تنگ کردن عروق به کمک یک سری ترشحات دیگر، منجر به بالا رفتن فشار خون و رسیدن خون اکسیژنه به عضلات و مغز می شود.
* نمک:
ثابت شده است که شیوع فشار خون بالا در مناطقی از جهان که مصرف نمک بالاست، بیشتر است. مصرف نمک زیاد از دوران شیرخوارگی پایه ای برای بالا رفتن فشار خون در سنین بالاتر خواهد شد. محدود کردن نمک در سال های بعدی برای بازگرداندن فشار خون به سطح مناسب کافی نیست و کمی منجر به بهبودی می شود.
یک قاشق چای خوری نمک حاوی 2300 میلی گرم سدیم است که این مقدار معادل کل مقدار مصرفی توصیه شده ی روزانه را تشکیل می دهد.
* سیگار:
با اولین پک به سیگار یا پیپ، فشار خون سیستولیک تا 25 میلی متر جیوه افزایش می یابد و علت آن نیز، آزاد شدن آدرنالین است.
* تصلب شرایین (سخت شدن دیواره رگ‌ها):
تصلب شرایین علت اصلی پرفشاری مزمن خون است که عامل شروع آن، آسیب به جدار داخلی عروق است و به دنبال رسوب کلسیم، کلسترول و فیبرین و… در جدار عروق رخ می دهد.
* چاقی:
فشار خون بالا در افراد چاق، دو برابر افرادی که اضافه وزن ندارند و در محدوده وزن طبیعی هستند، شایع تر است. در این موارد، کاهش اندک وزن نیز به پایین آوردن فشار خون شما کمک می کند.
چگونه فشار خون را به طور طبیعی کاهش دهیم؟
علاوه بر داروهایی که پزشک ممکن است برایتان تجویز کند، بسیاری از تغییرات در سبک زندگی شما می توانند به کاهش فشار خونتان کمک کنند. این تغییرات شامل مواردی چون پیروی از یک رژیم غذایی سالم، حفظ تمرین و ورزش منظم، ترک دخانیات و ترک مصرف الکل است.
در ادامه به نقل از سایت “سنت جوزف هلث” پنج تکنیک بدون نیاز به نسخه برای کاهش فشار خون آورده شده است:
- تمرکز کنید و برای تسکین سیستم عصبی و آرامش و انبساط عروق خونی خود نفس‌های آرام و عمیق بکشید. تمرینات تنفسی کمک می کند تا دستگاه عصبی سمپاتیک و پاسخ جنگ یا گریز شما آرامش یابد. این تکنیک هم چنین باعث تقویت جریان خون به بافت های بدن شده و به حرکت بال و پایین دیافراگم کمک می کند که باعث تسهیل جریان خون به سمت قلب می شود.
- مقادیر زیادی آب و مایعات برای تامین آب مورد نیاز بدن و گشاد شدن رگ ها و عروق خونی خود بنوشید. در صورتی که بدن شما به اندازه کافی مایعات داشته باشد، کار قلب شما برای پمپاژ خون به سراسر رگ ها در بدن راحت‌تر می‌شود.
- از تکنیک‌های انعکاس درمانی در نقاط فشاری در امتداد گردن، بازوها و پاها استفاده کنید. اثرات تکنیک های انعکاس درمانی و طب فشاری بر تنظیم فشار خون مدت‌هاست که مورد مطالعه قرار گرفته و البته این روش‌ها ممکن است مزایای محدود داشته باشند.
- ماهی، سبزیجات و میوه‌های خام بخورید. برای مثال پتاسیم موجود در برگ سبزیجات سبز کمک می‌کند بدنتان سدیم را از طریق اوره ادرار دفع کند و این خود باعث کاهش فشار خون می‌شود.
- در مقابل نور خورشید قرار بگیرید تا نیتراتی را که در زیر پوستتان تجمع می‌یابد به نیتریک اکسید تبدیل شود که به انبساط رگ های خونی شما کمک می‌کند. تنها برای جلوگیری از ابتلا به سرطان پوست و سوختگی به هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید از عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
کشف نقش سیستم ایمنی بدن در تنظیم فشار خون
در تازه‌ترین مطالعاتی که روی عوامل تاثیرگذار بر فشارخون صورت گرفته گروهی از متخصصان دانشگاه “ادینبرا”ی اسکاتلند دریافتند که حتی سیستم ایمنی بدن نیز می‌تواند نقشی مهم در ابتلا به این بیماری ایفا کند.
این مطالعه که با حمایت بنیاد قلب انگلیس صورت گرفته نشان می‌دهد نوعی سلول ایمنی خاص می‌تواند تفاوتی مهم در بروز فشار خون ایجاد کند. این یافته ها عوامل خطر ابتلا به فشار خون بالا را روشن تر ساخته و به طوری حیاتی مسیرها را برای کشف درمان‌های بهتر باز کرده است.
در مطالعه اخیر متخصصان روی مدل‌های موش‌ها کار کرده و تمرکز خود را بر ماکروفاژها که نوعی گلبول‌های سفید خون در سیستم ایمنی بدن هستند، گذاشتند. نقش ماکروفاژها شناسایی و بلعیدن عوامل خارجی است که در عفونت ها و آسیب ها وارد بدن می‌شوند. این سلول‌های ایمنی بقایای سلول‌هایی را که دیگر عملکرد درست ندارند نیز می‌بلعند.
آزمایشات جدید اما نقش دیگر ماکروفاژها را نشان دادند. به نظر می‌رسد ماکروفاژها همچنین از مولکول‌های “اندوتلین”، هورمونی که عروق خونی را برای باریک شدن تحریک می‌کنند، استفاده می‌نمایند. ماکروفاژها با کنترل سطوح اندوتلین خون می توانند از استراحت مناسب عروق خونی اطمینان حاصل کرده و این امر به کاهش فشار خون کمک می‌کند.
متخصصان برای این آزمایش ابتدا سطوح ماکروفاژ خون موش ها را پایین آورده و رژیم غذایی پر نمک که باعث افزایش فشار خونشان می شد را به آن ها دادند. نتایج نشان داد سطح فشار خون موش ها با مصرف این رژیم غذایی بالا می رود اما به محض این که سطوح ماکروفاژ خون موش ها بالا می رود، فشار خونشان نیز به حالت عادی بازمی گردد. این امر نشان دهنده اهمیت این گلبول های سفید خون خاص در تنظیم فشار خون است.
دانشمندان به بررسی این وضعیت در انسان ها نیز پرداختند و دریافتند افرادی که داروهایی مانند سیکلوفسفامید را مصرف می کنند که سطوح ماکروفاژها را کاهش می‌دهد به فشار خون بالا مبتلا می شوند. این یافته‌ها به پزشکان در شناسایی افرادی که با بیشترین خطر ابتلا به فشار خون روبرو هستند، عوامل خطر، داروها و درمان‌های پیشرفته‌تر برای فشار خون بالا کمک می‌کند.
بنابر گزارش سایت تخصصی مدیکال نیوز تودی، فشار خون بالا منجر به آسیب های قلبی و عروقی شده و خطر حملات قلبی و مغزی را افزایش می دهد اما هنوز تمامی مکانیسم هایی که به فشار خون بالا منجر می شوند، شناخته نشده اند. این مطالعه نقش ماکروفاژها را برای نخستین بار در تنظیم فشار خون مشخص کرده است اما هنوز انجام آزمایش‌ها و تحقیقات بیشتری برای شناخت این نقش و استفاده از آنها برای تولید دارو نیاز است.
منبع: تبیان